چکیده

انسان­­شناسی از جمله رویکردهای علمی است که همواره مورد توجه مکاتب و گرایش مختلف علمی و فلسفی قرار گرفته است. در این میان، دین مبین اسلام که رسالت هدایتگری انسان را به عهده دارد برای پاسخگویی به این نیاز مهم بشری، با تعالیم اصیل الهی و وحیانی، پاسخگوی دغدغه­­ها، سؤالات و مسائل بی­شمار بشر در حوزه انسان­شناسی است. همچنانکه صحیفه سجادیه به عنوان یکی از منابع اصیل اسلامی، دربردارنده­­ی دقیق­ترین و غنی­ترین مفاهیم پیرامون انسان­­شناسی است که با تعمّق در آن نه تنها می­­توان بنیادی­ترین مسائل انسان­­شناسی را مورد بررسی قرار داد، بلکه حتی می­توان براساس مفاهیم آن، به لحاظ مبنایی و نظام­مند، ابعاد و زوایای جدیدی از این موضوع را کشف نمود. از این­رو، در این تحقیق تلاش شده است این سؤال محوری مورد بررسی قرار گیرد که: چه ابعادی از انسان­شناسی در صحیفه سجادیه مطرح شده است؟ براساس یافته‌های پژوهش که با بهره­گیری از روش تحلیل-توصیفی انجام گرفته است روشن گردید که از منظر صحیفه سجادیه، انسان­ از دو ساحت وجودی «مادی و جسمانی انسان» و «معنوی و روحانی انسان» برخوردار است. همچنین، انسان از ویژگی­های وجودی مختلفی برخوردار می­باشد که در دو حوزه­ی «ویژگی­های مثبت انسانی» و «ویژگی­های منفی انسانی» قابل تقسیم­بندی هستند. بُعد دیگر انسان­شناسی که در صحیفه سجادیه مطرح شده «ویژگی­های انسان آرمانی» است که ویژگی­های این ساحت، در دو حوزه­ی «ویژگی­های فکری و عقیدتی» و «ویژگی­های اخلاقی و رفتاری» قابل بخش­بندی است. البته، هر یک از محورهای نامبرده، شامل موضوعات، مسائل و عناوین مختلف و متعددی می­باشد که در این تحقیق به آنها پرداخته شده است.

واژگان کلیدی: انسان­شناسی؛ صحیفه سجادیه؛ امام سجاد(علیه السلام)