مدرسه علمیه حضرت زینب س دهدشت

تعريف روزه

روزه آن است که انسان براي انجام فرمان خداوند عالم, از اذان صبح تا مغرب, از چيزهايي که روزه را باطل مي کند, خودداري نمايد.

نيّت روزه
در نيت روزه همين قدر کافي است که انسان براي انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاري که روزه را باطل مي کند, انجام ندهد, وجاري کردن بر زبان و يا گذراندن از قلب لازم نيست.

(امام1550/, گلپايگاني/ 1559, اراکي/ 1586(، (تحريرالوسيلة, ج 1, ص 278(

1- انسان مي تواند د رهر شب از ماه رمضان براي روزه ي فرداي آن نيت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم نيت روزه ي همه ي ماه را بنمايد.

(امام 1551/, اراکي 1587/, گلپايگاني 1560)

2- نيّت روزه ي ماه رمضان وقت معيّن ندارد. از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح, هر وقت نيت روزه ي فردا بکند اشکال ندارد.
)امام 1552/, اراکي 1588/, گلپايگاني 1561(

مسائل متفرقه ي نيّت
1- اگر در روزه ي واجب معيّن مثل روزه ي رمضان (1) از نيت روزه گرفتن برگردد (2) روزه اش باطل است, ولي چنانچه نيت کند چيزي را که روزه را باطل مي کند به جا آورد در صورتي که آن را انجام ندهد روزه اش باطل نمي شود. (امام 1570)
2- اگر پيش از اذان صبح نيت کند و بخوابد و بعد از مغرب بيدار شود, روزه اش صحيح است.

(امام 1560/, اراکي 1596/, گلپايگاني 1569)

1- مردّد شود که روزه ي خود را باطل کند يا نه و يا قصد کند که روزه را باطل کند روزه اش باطل مي شود. (گلپايگاني 1579)

2-يا نيت کند که چيزي راکه روزه را باطل مي کند به جا آورد. روزه اش باطل است. (اراکي 1606)

نيّت روزه

1-روزه از عبادات است و بايد براي انجام فرمان خداوند به جا آورده شود.(1)

2-انسان مي تواند در هر شب ماه رمضان براي روزهء فرداي آن , نيّت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم روزهء همه ماه را نيّت کند.(2)

3-در روزهء واجب , نيّت روزه نبايد بدون عذر از اذان صبح تاءخير بيفتد.(3)

4-در روزهء واجب , اگر به واسطهء عذري ; مانند فراموشي يا سفر, نيّت روزه نکرده , اگر کاري که روزه را باطل مي کند انجام نداده باشد, تا ظهر مي تواند نيّت روزه کند.(4)

5-لازم نيست نيّت روزه را به زبان بگويد بلکه همين قدر که براي انجام دستور خداوند عالم , از اذان صبح تا مغرب , کاري که روزه را باطل مي کند انجام ندهد کافي است .(5)

6- وقت نيّت روزهء مستحبي , از اوّل شب است تا موقعي که به اندازهء نيّت کردن به مغرب مانده باشد که اگر تا اين وقت , کاري که روزه را باطل مي کند انجام نداده باشد و نيّت روزهء مستحبي کند, صحيح است .(6)

7-کسي که براي به جا آوردن روزهء ميّتي اجير شده , اگر روزهء مستحبي بگيرد اشکال ندارد, ولي کسي که روزهء قضا يا روزهء واجب ديگري دارد, نمي تواند روزهء مستحبي بگيرد و چنانچه فراموش کرده باشد و قبل از ظهر يادش بيايد, مي تواند نيّت خود را به روزهء واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر يادش بيايد, روزه اش باطل است .(7)

8-اگر روزي را که شک دارد آخر شعبان است يا اوّل رمضان , به نيّت روزهء قضا و مانند آن روزه بگيرد و در بين روز بفهمد که ماه رمضان است بايد نيّت روزهء رمضان کند و اگر بعد معلوم شود رمضان بوده , از رمضان حساب مي شود.(8)

—————————————————————————
1- توضيح المسائل , م 1550
2- توضيح المسائل , م 1551
3- توضيح المسائل , م 1554ـ 1561
4- توضيح المسائل , م 1554ـ 1561
5- توضيح المسائل , م 1550
6- توضيح المسائل , م 1553
7- توضيح المسائل , م 1563
8- توضيح المسائل , م 1568و 1569

چيزهايي که روزه را باطل مي کند

روزه دار بايد از «اذان صبح  تا مغرب » از برخي کارها بپرهيزد و اگر پرهيز نکند, روزه اش باطل مي شود, به مجموعهء اين کارها مُبطلاتِ روزه  گفته مي شود, که عبارتند از:

1-خوردن و آشاميدن .

2- دروغ بستن به خدا و پيغمبر (ص ) و جانشينان آن حضرت (ع)

3- رساندن غبار غليظ به حلق .

4-فرو بردن تمام سر در آب .

5-قي کردن .

6-آميزش .

7-استمناء.

8- باقي ماندن بر جنابت و حيض و نفاس تا اذان صبح .

9-اماله کردن با چيزهاي روان .(1)

خوردن و آشاميدن
1-اگر روزه دار عمداً چيزي بخورد يا بياشامد, روزه اش باطل مي شود هر چند خوردن و آشاميدن آن معمول نباشد; مانند خاک و نفت(2) .

2- اگر کسي عمداً چيزي را که لاي دندانش مانده است فرو برد, روزه اش باطل مي شود(3).

3-فرو بردن آب دهان , روزه را باطل نمي کند, هر چند زياد باشد.(4)

4- اگر روزه دار به سبب فراموشي (نمي داند روزه است ) چيزي بخورد يا بياشامد, روزه اش باطل نمي شود.(5)

5- انسان نمي تواند, بخاطر ضعف , روزه را بخورد ولي اگر ضعف او به قدري است که معمولاً نمي شود آن را

تحمل کرد, خوردن روزه اشکال ندارد.(6)

6- فرو بردن اخلاط سر و سينه , تا به فضاي دهان نرسيده روزه را باطل نمي کند, ولي اگر داخل فضاي دهان شود, احتياط واجب آن است که آن را فرو نبرد.(7)

تزريق آمپول:  آمپول اگر به جاي غذا نباشد تزريق آن , روزه را باطل نمي کند, هر چند عضو را بي حس کند ولي احتياط واجب

آن است از آمپولي که به جاي غذا به کار مي رود پرهيز کند.(8)

رساندن غبار غليظ به حلق
1-اگر روزه دار غبار غليظي به حلق برساند, روزه اش باطل مي شود; چه غبار خوراکي ها باشد دمانند آرد, يا غير خوراکي مانند خاک .

2-در اين موارد, روزه باطل نمي شود.

– به حلق نرسيد. (فقط به داخل دهان برسد)

– بي اختيار به حلق برسد.

– نمي داند روزه است .

– شک کند غبار غليظ به حلق رسيده است يا نه ؟(9)

دروغ بستن به خدا و پيغمبر
در تمام موارد زير, دروغ بستن از روي عمد, به خدا, پيغمبر(ص) يا امام (ع) روزه را باطل مي کند. و بنابر احتياط

واجب دروغ بستن به حضرت زهرا3و ساير پيامبران : همين حکم را دارد:

ـ در امور دنيوي باشد يا اخروي .

ـ دروغ نسبت به اقوال آنان باشد يا افعال .

ـ با گفتار باشد يا نوشتار يا اشاره يا انجام کاري که از آن , نسبت دروغ فهميده شود.ـ به صراحت باشد يا کنايه .ـ دروغ را خودش ساخته باشد يا ديگري .ـ اخبار باشد يا پاسخ به سؤال ديگري .ـ دروغي که قبلاً گفته , تصديق کند; يعني بگويد آنچه گفته ام راست است .ـ راستي که قبلاً گفته است , تکذيب کند.(10)

در اين موارد روزه باطل نيست :– اگر قصد راستگويي داشته باشد و دروغ در آيد.

– اگر قصد دروغگويي داشته باشد و راست در آيد.

– بازگويي دروغي که ديگري ساخته يا گفته , بر وجه نقل قول يا حکايت اشکال ندارد; مثلاً در حالي که روزه است ب بگويد: يزيد گفت : <لعبت هاشم بالملک فلا خبر جاء ولا وحي نزل(11)

فرو بردن تمام سر در آب 1 اگر روزه دار عمداً تمام سر را در آب مطلق فرو برد, روزه اش باطل مي شود. 2- احتياط واجب آن است که سر را در گلاب فرو نبرد ولي در آبهاي مضاف ديگر در چيزهايي که روان است اشکال ندارد.

3-در اين موارد روزه باطل نيست :

– سهواً سر را زير آب ببرد.

– قسمتي از سر را زير آب ببرد.

– نصف سر را يکبار و نصف ديگر را بار ديگر در آب فرو برد.

– بي اختيار در آب بيفتد.

– شخصِ ديگري به زور سر او را در آب فرو برد.

– شک کند تمام سر زير آب رفته است يا نه ؟(12)

-اگر در حال روزهء ماه رمضان براي غسل سر را در آب فرو برد, غسل و روزهء او باطل است , مگر آنکه زير آب دتوبه کند و در حال خارج شدن از آب نيّت غسل کند که در اين صورت , غسل او صحيح و روزه باطل است .(13)

قي کردن
1- هرگاه روزه دار عمداً قي کند, هر چند به سبب بيماري باشد, روزه اش باطل مي شود(14).

2-اگر روزه دار بي اختيار قي کند, روزه اش باطل نمي شود.(15)

اِسْتِمناء

 1- اگر روزه دار «استمناء» کند; يعني با خود کاري کند که مَني از او بيرون آيد, روزه اش باطل مي شود.(16)

2- اگر بي اختيار مَني از او بيرون آيد; مثلاً در خواب جنب شود, روزه اش باطل نيست .(17)

باقي ماندن بر جنابت تا اذان صبح

1-اگر شخص جنب , تا اذان صبح غسل نکند و يا اگر وظيفهء او تيمم است , تيمم نکند, در برخي موارد روزه اش باطل -مي شود; اينک برخي از مسائل آن را مي آوريم :

2-اگر عمداً تا اذان صبح غسل نکند و يا اگر وظيفه اش تيمم است تيمم نکند:

– در روزهء ماه رمضان :روزه اش باطل است .

– در قضاي آن :

– در بقيهء روزه هاروزه اش صحيح است .(18)

- اگر جنب در روزهء ماه رمضان غسل يا تيمم را فراموش کند و پس از يک يا چند روز يادش بيايد:بايد آن روزه هارا قضا کند.(19)

- اگر روزه دار, در خواب جنب شود, واجب نيست فوراً غسل کند و روزه اش صحيح است .(20)

- اگر شخص جنب در شب ماه رمضان مي داند براي غسل , قبل از اذان صبح بيدار نمي شود, نبايد بخوابد و اگر7خوابد و بيدار نشود, روزه اش باطل است .(21)

باقي ماندن بر حيض و نفاس

1-  اگر زن قبل از اذان صبح از خون پاک شود:الف : عمداً تا اذان غسل نکند, يا اگر وظيفه اش تيمم است تيمم نکند, روزه اش باطل است .ب : براي غسل وقت ندارد: در روزهء رمضان و قضاي آن , بايد تيمم کند و روزه اش صحيح است . در روزهء واجب ديگر يا مستحب , گرچه روزه اش بدون تيمم صحيح است , ولي احتياط مستحب است که تيمم هم بکند.

2 - اگر نزديک اذان صبح پاک شود, و براي تيمم يا غسل وقت نداشته باشد, روزه اش صحيح است .

3 -اگر بعد از اذان بفهمد که قبل از اذان پاک شده روزه اش صحيح است .

4 -اگر بعد از اذان پاک شود, روزه اش باطل  است .

5 -اگر در روز حيض يا نفاس ببيند, گرچه نزديک مغرب باشد, روزه اش باطل است .اگر مستحاضه غسلهاي خود را به تفصيلي که در احکام استحاضه گفته شده به جا آورد روزه اش صحيح است .(22)

حکم کلي هيچکدام از مبطلات روزه اگر سهواً انجام شود روزه را باطل نمي کند.

—————————————————————————
1ـ توضيح المسائل , م 1572
2- توضيح المسائل , م 1573
3- توضيح المسائل , م 1577
4-توضيح مسائل , م 1579
5-توضيح المسائل , م 1575
6-توضيح المسائل , م1583
7-توضيح المسائل , م 1580
8-توضيح المسائل , م 1576
9- تحريرالوسيله , ج 1 ص 285و 286 الثامن ـ توضيح المسائل , م 1603تا 1607
10- همان .
11- تحريرالوسيله , ج 1 ص 284و 285توضيح المسائل , م 1596تا 1602
12- توضيح المسائل , م 1610ـ 1913ـ 1615ـ العروة الوثقي , ج 2 ص , 187 م 36
13- توضيح المسائل , م 1617
14- توضيح المسائل , م 1646
15- توضيح المسائل , م 1646
16- توضيح المسائل , م 1588
17- توضيح المسائل , م 1589
18- توضيح المسائل , م 1619تا 1631
19- توضيح المسائل , 1622
20- توضيح المسائل , م 1632
21- توضيح المسائل , م 1625
22- توضيح المسائل , م 1643

روزه مسافر

مسافري که بايد نمازهاي چهار رکعتي را در سفر, دو رکعت بخواند نبايد روزه بگيرد و مسافري که نمازش را تمام مي خواند مثل کسي که شغلش مسافرت, يا سفر او معصيت است, بايد در سفر روزه بگيرد.
(امام/ 1714, گلپايگاني/ 1723, اراکي/ 1747 و)
حکم نماز و روزه ي مسافر مثل هم است بنابراين هر کس بايد نمازش را تمام بخواند مثل (دائم السفر) بايد روزه هم بگيرد.(تحرير الوسيله ي, ج 1, ص 295)

به سفر رفتن و روزه گرفتن
1-مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد ولي اگر براي فرار از روزه باشد مکروه است.
(امام/ 1715,گلپايگاني/ 1724,اراکي/ 1748(
2-در روزي که روز واجب معيني غير از رمضان بر او واجب است : نبايد(1)در آن روز مسافرت کند و اگر در سفر باشد بايد (2) قصد کند که ده روز در جايي بماند و آن روز را روزه بگيرد.
(امام/ 1716,گلپايگاني/ 1725, اراکي/ 1749)

تذکر :
اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نمايد بايد روزه ي خود را تمام کند و اگر پيش از ظهر مسافرت کند, وقتي به حد ترخص برسد يعني به جايي برسد که ديوار شهر را نبيند و صداي اذان آن را نشنود , بايد روزه ي خود را باطل کند و اگر پيش از آن روزه ي خود را باطل کند بنابر احتياط (3) کفاره نيز بر او واجب است.
(امام/ 1721, اراکي/ 1754)
3- مسافري که پيش از ظهر به وطنش يا به جايي که مي خواهد ده روز در آنجا بماند, چنانچه کاري که روزه را باطل مي کند انجام نداده باشد مي تواند آن روز را روزه بگيرد. و اگر در ماه رمضان باشد بايد آن روز را روزه بگيرد.

—————————————————————————

1- بنابر احتياط لازم.(گلپايگاني/ 1725)(امام/ 1722, اراکي/ 1755, گلپايگاني/ 1731)
2- بنابر احتياط لازم.(گلپايگاني/ 1725)
3- کفاره بر او واجب است.(امام/ 1721)

جاهايي که نماز و روزه ي مسافر با هم فرق دارند

1ـ در اماکن اربعه (مسجد الحرام, مسجد النبي, مسجد کوفه, حرم امام حسين (ع) بايد افطار کند ولي نماز را مي تواند تمام يا شکسته بخواند .
2ـ اگر بعد از ظهر مسافرت کند بايد روزه اش را ادامه دهد ولي نماز را بايدشکسته بخواند.
3ـ اگر مسافر بعدازظهر به وطن برسد بايد روزه را افطار کند ولي اگر نماز نخوانده بايد تمام بخواند.
س 75ـ اگر روزه دار از کشوري به کشور ديگر مسافرت نمايد که کاملاً از نظر افق متفاوتند مثل اينکه از ايران دو ساعت به افطار مانده حرکت کند اما وقتي که در امريکا پياده مي شود ده ساعت به افطار مانده است البته امکان دارد در بين راه به جايي برسد که تساوي افق با ايران يا شهري که از آنجا به قصد آمريکا حرکت کرده داشته باشد در موقع ورود به امريکا وظيفه ي اين شخص چيست؟
ج : در هر صورت اگر قبل از ظهر به آنجا برسد حکم مسافر دارد که اگر مي داند ده روز در آنجا مي ماند و کاري که روزه را باطل مي کند انجام نداده نمي تواند افطار کند. (اراکي)

 قضا و کفاره روزه

روزه قضا
اگر کسي روزه را در وقت آن نگيرد, بايد روز ديگري , به جاي آن روزه بگيرد, پس روزه اي که بعد از وقت آن , به جا آورده مي شود, <روزهء قضا> نام دارد.

کفاره روزه
کفّاره , همان جريمه اي است که براي باطل کردن روزه معين شده است و عبارت است از:

– آزاد کردن يک بَرده

– دو ماه روزه گرفتن که سي و يک روز آن بايد پي در پي باشد

– سير کردن شصت فقير, يا دادن يک مُدّ طعام به هر يک از آن ها.

کسي که کفّاره بر او واجب شود, بايد يکي از اين سه را انجام دهد و چون امروزه <برده > به معناي فقهيِ آن يافت نمي شود, مورد دوّم يا سوم را انجام مي دهد, و اگر هيچ يک از اينها برايش مقدور نيست هر مقدار که مي تواند بايد به فقير طعام بدهد و اگر اصلاً نتواند طعام بدهد, بايد استغفار کند.(1)

در اين موارد به جا آوردن قضاي روزه واجب است ولي کفّاره ندارد:

1-روزه دار عمداً قي کند.

2- در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت , يک يا چند روز روزه بگيرد.

3-در ماه رمضان , بدون اينکه تحقيق کند صبح شده يا نه ؟ کاري کند که روزه را باطل مي کند, مثلاً آب بخورد, و بعداً معلوم شود صبح بوده است .

4-کسي بگويد صبح نشده و روزه دار به گفتهء او, کاري کند که روزه را باطل مي کند, و بعداً معلوم شود صبح بوده است .(2)

5-روزه هايي که به واسطه سفر باطل شده است .(3)

6- روزه هاي ايام حيض و نفاس بانوان .(4)

7-بر اثر ندانستن مسأله , مبطلي انجام داده ولي نمي توانسته مسأله را ياد بگيرد, يا اصلاً ملتفت نبوده .(5)

8- اگر عمداً روزهء رمضان را نگيرد, يا عمداً آن را باطل کند, قضا و کفاره واجب مي شود.(6)

مواردي که فقط بايد براي هر يک روز يک مد طعام به فقير داده شود:

1-به واسطه مرض نتواند روزه بگيرد و مرض او تا سال بعد طول بکشد و اگر چنانچه مرض او تا چندين سال طول بکشد قضاي سال آخر را بايد به جا آورد و سالهاي گذشته را براي هر يک روز يک مد طعام به فقير بدهد(7)

2-کسي که به واسطهء پيري , روزه گرفتن برايش مشقت دارد و بعد از رمضان هم نمي تواند قضاي آن را به جا آورد.(8)

3-مرضي دارد که زياد تشنه مي شود و روزه گرفتن برايش مشقت دارد و بعد از رمضان هم نمي تواند قضاي آن را به جا آورد(9(

مواردي که بايد قضاي روزه را به جا آورد و براي هر يک روزه يک مد طعام به فقير بدهد:

1-به واسطه عذري ; مثلاً سفر روزه نگرفته و بعد از ماه رمضان عذر برطرف شده و تا رمضان سال بعد عمداًقضاي آن را به جا نياورده است .(10)

2-به واسطه عذري روزه نگرفته و بعد از رمضان عذر او برطرف شده و تا چند سال قضا آن را تأخير انداخته (قضا و يک کفاره 10سيري ), کفاره تکرار نمي شود.(11)

3-موقعي که عذر دارد, تصميم او بر اين است که بعد از برطرف شدن عذر, قضا روزه را به جا آورده و عذر برطرف شد و پيش از آن که قضا کند درتنگي وقت عذري برايش پيدا شود, قضا آن واجب و يک مد طعام احتياط واجب است(12) .

4-در قضا روزه کوتاهي کند و وقت تنگ شود و در تنگي وقت عذري برايش پيش آيد.(13)

5-مرضي دارد که زياد تشنه مي شود و روزه گرفتن برايش مشقت دارد ; اضافه بر يک مد طعام , بنابر احتياط واجب (قضاي آن را هم به جا آورد.(14)

6-زني که زائيدن او نزديک است و روزه براي حملش ضرر دارد و نمي تواند روزه بگيريد.(15)

7-زني که زاييدن او نزديک است و روزه براي خودش ضرر دارد و نمي تواند روزه بگيرد قضاي آن را بايد به ت جاآورد و بنابر احتياط واجب براي هر يک روز, يک مد طعام به فقير بدهد.(16)

8-زني که بچه شير مي دهد و شير او کم است و روزه براي بچه اي که شير مي دهد ضرر دارد(17).

9-زني که بچه شير مي دهد و شير او کم است و روزه براي خودش ضرر دارد, قضاي روزه را بايد به جا آورد وأبنابر احتياط واجب براي هر روز يک مد طعام به فقير بدهد.(18)

10-به واسطهء عذري , غير مرض مانند مسافرت , روزهء رمضان را نگيرد و عذر او تا رمضان سال بعد طول بکشد,حقضا آن را بايد به جا آورد و احتياط مستحب آنست که براي هر روز يک مد طعام به فقير بدهد.(19*

—————————————————————————
1- توضيح المسائل , م 1660 ،1661
2- توضيح المسائل , م 1688
3- تحريرالوسيله , ج 1 ص 298 م 4
4- العروةالوثقي , ج 2 ص 390 م 3
5- همان , م 1659
6- همان , م 1658و 1710
7- توضيح المسائل , م 1703و 1707
8- توضيح المسائل , م 1726
9- توضيح المسائل , م 1727
10- توضيح المسائل , م 1705
11- توضيح المسائل , م 1709
12- توضيح المسائل , م 1706
13- توضيح المسائل , م 1706
14- توضيح المسائل , م 1727
15- توضيح المسائل , م 1728
16- توضيح المسائل , م 1728
17- توضيح المسائل , م 1729
18- توضيح المسائل , م 1729
19- توضيح المسائل , م 1703

کساني که روزه بر آنها واجب نيست

1ـ حائض (زني که در ايام حيض به سر مي برد(1)
2ـ نفسا (زني که به واسطه ي وضع حمل خون نفاس ديده است.
3ـ ديوانه ي ادواري (ول در قسمتي از روزه) و ديوانه ي دائمي.
4ـ کسيکه در حال بيهوشي ميباشد.
5ـ بچه اي که به حدّ بلوغ نرسيده باشد. سن بلوغ براي پسر پانزده سال تمام و براي دختر نه سال تمام مي باشد.
6ـ مسافري که نمازش شکسته است در اين حالات :
الف ـ بعد از ظهر به وطن رسيده است.
ب ـ قبل از ظهر به وطن برسد اما مبطلي انجام داده است.
ج ـ قبل از ظهر از وطن از حد ترخص خارج شده باشد.
7ـ پير مرد يا پير زن :
الف ـ گرفتن روزه برايش ممکن نباشد.
ب ـ گرفتن روزه برايش مشقت داشته باشد.(اراکي/ 1758)
8ـ کسي که مرض عطاش دارد : (3)
الف ـ نمي تواند از خوردن آب خودداري نمايد.
ب ـ خودداري برايش دشوار است.(اراکي/ 1760)
9ـ زني که نزديک وضع حملش است و روزه گرفتن براي خودش يا بچه اش ضرر دارد.(اراکي/ 1761)
10ـ کسي که بيماري يا چشم (4) درد دارد :
الف ـ يقين دارد روزه برايش ضرر دارد.
ب ـ احتمال ضرر مي دهد توإم با خوف
11ـ زني که بچه شير مي دهد و شير او کم است و روزه گرفتن براي خود او يا بچه اش ضرر دارد.(اراکي/ 1762)

12ـ کسي که بيمار نيست (5) اما از پيدايش مرض بخاطر روزه گرفتن مي ترسد.
13ـ زني که در حال حيض يا نفاس روزه نگرفته واجب است بعد از ماه رمضان آنها را قضا نمايد.
14-نوعي مرض است که انسان زياد تشنه مي شود.

کارهايي که بر روزه دار مکروه است

1-انجام دادن هر کاري که سبب ضعف شود; مانند خون دادن .

2-بوييدن گياهان معطر (عطر زدن مکروه نيست .

3-خيس کردن لباسي که بر تن دارد.

4-مسواک کردن با چوب تر.

5-کشيدن دندان و هر کاري که به سبب آن از دهان خون بيايد.

 مواردي که مستحب است انسان از کارهايي که روزه را باطل مي کنند خودداري نمايد

1ـ مسافري که در سفر کاري را که روزه را باطل مي کند انجام داده و قبل از ظهر به وطن يا جائي که مي خواهد ده روز تمام در آن محل بماند, برسد.
2ـ مسافري که بعد از ظهر به وطن يا به جايي که مي خواهد ده روز بماند, برسد.
3ـ مريضي که قبل از ظهر خوب شده و کاري که روزه را باطل مي کند انجام داده باشد.
4ـ مريضي که بعد از ظهر خوب شود.
5ـ زني که بين روز از خون حيض يا نفاس پاک شود.
6ـ کافري که در روز ماه مبارک رمضان مسلمان شود.

 زکات فطره

کسي که موقع غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل و هوشيار است و فقير و بنده ي کس ديگر
نيست بايد براي خودش و کساني که نان خور او هستند, هر نفري يک صاع که تقريباً سه کيلو, گندم يا جو يا خرما يا کشمش يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهند و اگر پول يکي از اينها را هم بدهد کافي است.

شرايط وجوب زکات فطره
1ـ شخص عاقل باشد.
2ـ بالغ باشد.
3ـ هوشيار باشد.
4ـ آزاد باشد.
5ـ فقير نباشد.(امام 1991/, اراکي 2020/, گلپايگاني 1999)
توضيح اينکه اگر کسب بچه ي نابالغ دارد يا فرزند ديوانه اي دارد بايد فطره ي او را بدهد.

کساني که زکات فطره ي آنها لازم است داده شود
1ـ خود انسان.
2ـ کساني که نان خور او هستند.
3ـ کساني که شب عيد فطر نان خور او محسوب مي شوند:
کوچک باشد يا بزرگ
مسلمان باشد يا کافر
خرج آنها با او واجب باشد يا نباشد.
در شهر خود او باشند يا شهر ديگر.

تذکرات :
1ـ انسان بايد زکات فطره را به قصد قربت و براي انجام فرمان خداوند عالم بدهد و موقعي که مي پردازد بايد نيت دادن فطره کند.
(امام 2024/, اراکي 2053/,گلپايگاني 2032)
2ـ مقدار زکات فطره : براي هر نفر يک صاع که تقريباً سه کيلوگرم است.
3ـ جنس زکات فطره : خوردني و متعارف باشد مثل گندم ـ جو ـ خرما ـ کشمش ـ ذرت و مانند اينها و اگر پول يکي را بدهد کافي است.
(امام 1991/, گلپايگاني 1999/, اراکي 2020)
4ـ وقت پرداخت از شب عيد تا ظهر روز عيد است و بهتر است در روز عيد پرداخت شود. و اگر نماز عيد مي خواند بنابر احتياط واجب قبل از نماز پرداخت نمايد يا کنار بگذارد.(گلپايگاني 3820/.)
5ـ فطره ي مهماني که بعد از غروب شب عيد فطر وارد مي شود بر صاحب خانه واجب نيست
اگر چه بيش از غروب او را دعوت کرده باشد و خانه ي او هم افطار کند.
(اراکي 2058/, 2026, امام 1997/, 2029)

کساني که زکات فطره بر آنان واجب نيست
1ـ ديوانه (اگر نان خور ديگري باشد بايد او فطره اش را بدهد)
2ـ بچه (نان خور هر کس است بايد او فطره ي آن بچه را بدهد)
3ـ بيهوش : (اگر نان خور ديگري نباشد)
4ـ کافري که بعد از غروب شب عيد فطر مسلمان شده است (4)
5ـ فقير
6ـ کسي که ديگري بايد فطره ي او را بدهد واجب نيست فطره ي خود را بدهد.

مصرف زکات فطره
1ـ فقير ( کسي که مخارج سال خود و عيالاتش را ندارد)
2ـ مسکين : ( کسي که از فقير بينواتر است)
3ـ کسي که از طرف امام يا نائب امام مإمور جمع آوري زکات است.
4ـ کفّاري که اگر زکات به آنها بدهند به اسلام مايل مي شوند.
5ـ خريداري بنده ها و آزاد نمودن آنها.
6ـ في سبيل الله امور خيريه , مسجد و …
7ـ بدهکاري که نمي تواند قرض خود را بدهد.
8ـ ابن السبيل : مسافري که در سفر درمانده است .(5)

تذکرات :
1ـ فقيري که فطره به او مي دهند لازم نيست عادل باشد ولي احتياط واجب آن است که به شرابخوار و کسي که آشکار معصيت کبيره مي کند فطره ندهند.
(امام 2016)
2ـ به کسي که فطره را در معصيت مصرف مي کند نبايد فطره بدهند.
(امام 2017)
3ـ اگر فطره را کنار بگذارد , نمي تواند آن را براي خودش بردارد و مالي ديگر را براي فطره بگذارد.
(اراکي 2061)
4ـ کسيکه سيّد نيست نمي تواند به سيّد فطره بدهد حتّي اگر سيّدي نان خور او باشد نمي تواند فطره او را به سيّد ديگر بدهد.
5-مسلماني که شيعه نبود و بعد از ديدن ماه شيعه شده بايد زکات فطره را بپردازد.
(امام 2009/, اراکي 2038/, گلپايگاني 2017)
6-اگر زکات به يکي از اين هشت مصرف برسد کافي است ولي احتياط واجب آن است که به فقراي شيعه بدهند.
(گلپايگاني 2022)
ولي احتياط مستحب آن است که به فقرإ شيعه بدهند.
(اراکي 2043)

امام شناسي

پيامبر اکرم (ص) فرمودند: « مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زمانِهِ ماتَ ميتهَ الجاهِليَّه» ، « هر کس بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است .»

به سند حسن از حسين ابن ابي العلا منقول است که گفت : از امام جعفر صادق (ع) پرسيدم از معني قول رسول خدا(ص) که هر کس بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است . حضرت فرمودند: بلي ، اگر مردم متابعت علي بن الحسين مي کردند و عبد الملک بن مروان را ترک مي نمودند ، هدايت مي يافتند پس گفتم : کسي که بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ کفر مي ميرد ؟ فرمودند: نه، به مرگ ظلالت مي ميرد .

در اکمال الدين به سند معتبر روايت کرده است که از امام رضا(ع) مي پرسيدند که آيا هر کس که بميرد و امام خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است ؟ فرمودند: بلي ، هر که شک کند و توقف نمايد در امامت امام، کافر است ، و هر که انکار کند يا اظهار عدوات امام نمايد ، مشرک است يعني مانند بت پرست است .

کليني و نعماني به سند صحيح از ابن ابي نصر روايت کرده اند که از امام رضا (ع) پرسيدند، مراد از تفسير آيه 50 سوره قصص که مي فرمايند : « و مَنْ أضَلُّ مِمَّنِ آتّبَعَ هَواهُ بَغَيْرِ هُديً مِنَ الله» ، « کيست گمراه تر از کسي که متابعت کند هواي خود را بي هدايتي از جانب خدا » حضرت فرمودند: مراد کسي است که در دين خود، به رأي خود عمل کند بي آنکه متابعت امامي از ائمه هدي (ع) نمايد .

حميري به سند صحيح از امام رضا(ع) روايت کرده است که : هر کس دوست دارد که ميان او و خدا حجابي نباشد و او نظر به رحمت الهي بکند و خدا به سوي او نظر رحمت بکند پس آل محمد (ص) را دوست دارد و از دشمنان آنان بيزاري جويد و از امام متابعت بکند، هرگاه چنين بکند پيوسته به رحمت و کرم خداوند عالم نظر کند و نظر رحمت خدا از او منقطع نگردد.

در علل الشرايع از امام صادق (ع) روايت شده است که : روزي امام حسين(ع) بسوي اصحابش بيرون آمد و فرمودند: « يا ايها الناس ! بدرستي که خداوند جليل خلق نکرده است بندگان را مگر براي اينکه او را بشناسند، پس هر گاه او را شناختند او را عبادت مي کنند و هر گاه او را عبادت کردند به عبادت او از از عبادت غير او بي نياز مي شوند . پس مردي گفت : يا بن رسول الله (ص) ! پدر و مادرم فدايت باد معرفت خدا چيست؟

فرمودند: «اهل هر زماني امامي را که اطاعتش بر آنها واجب است ، بشناسند » يعني معرفت خدا را به معرفت امام تفسير کردند ، به خاطر اينکه خداشناسي بدون شناخت امام فايده نمي بخشد يا از اين جهت که کسي که خدا را چنين بشناسد که مردم را مهمل مي گذارد و امامي براي ايشان تعيين نمي نمايد ، خداوند را به لطف و کرم نشناخته است .

و کليني در اصول کافي از امام محمد باقر (ع) روايت کرده اند : « هر کس خدا را عبادت کند به عبادتي که اهتمام کند و خود را به تعبد و سختي بياندازد و به امام عادلي که از جانب خدا منصوب باشد اعتقاد نداشته باشد ، بدرستي که سعي و تلاشش نزد خدا مقبول نيست و او گمراه و حيران است و مَثَل او مَثَل گوسفندي است که شبان و گله خود را گم کرد و در تمام روز حيران و سرگشته است ، چون شب او را فرا گرفت گله گوسفندي را با شبانش ديد پس به آن گله ملحق شد و شب با آنها سر آورد، پس چون شبان گله را به چرا برد گوسفند ديد که گله و شبان او نيست، پس حيران برگشت و طلب شبان و گله خود مي کرد ، پس گله اي ديگر ديد و ميل به سوي آن پيدا کرد و شبان آن گله او را صدا زد که به گله خود ملحق شو که حيراني و شبان و گله خود را گم کرده اي، پس حيران و ترسان برگشت ، نه شباني داشت که او را به چراگاه خود راهنمايي گند يا از چراگاه به مأواي خود برساند، ناگاه در اين حالت گرگ او را دريافت و تنهايي او را غنيمت شمرد و او را خورد، و همچنين است هر کس در اين امت صبح کند در حالي که براي او امام عادلي که از جانب خداست، نباشد صبح کرده در حالي که حيران و سرگشته مي باشد و اگر بر اين حال بميرد به مرگ کفر و نفاق مرده است و بدان که امامان حق و اتباع ايشان بر دين خدايند و امامان جور از دين خدا و از حق معزولند و خود گمراه و مردم را نيز گمراه مي نمايند و اعمالي که مي کنند مانند خاکستري است که با تندي بر آن بوزد و پراکنده کند و از آنچه کسب کرده اند بر چيزي قادر نيستند ، اين است گمراهي دور و دراز »

وجه تشبيه از اين جهت است که کسي که امام حقي داشته باشد و از او متابعت ننمايد ، نزد امامي از ائمه جور که مي رود و خلاف آنچه از امام حق ديده و شنيده است مشاهده مي نمايد از او ( امام جور ) نفرت پيدا مي کند و به نزد ديگري مي رود، و امام جور نيز هر گاه از او خلاف آن باطلي که در دست دارد ببيند او را دور مي گرداند که مبادا اتباعش را فاسد گرداند، و او بر اين حالت است تا اينکه شيطان که گرگ راه دين است اين حيراني او را غنيمت مي شمارد و او را يا از دين به کلي بيرون مي کند يا به متابعت يکي از ائمه جور راغب مي گرداند و هلاک مي کند .

يا حديث معروف سلسله الذهب از امام رضا(ع) که فرمودند: « لا اله إلّا الله حِصني فَمَنْ دَخَلَ حِصْني أمِنَ عَذابي و أما بشروطِها و أنا مِنْ شروطِها »

« لا اله إلّا الله» دژ  محکمي است که هر کس در آن داخل شود از عذاب الهي در امان خواهد بود و اما شرطي دارد و من (امامت) از شروط آن مي باشد .

يعني اينکه شرط پذيرش « لا اله إلّا الله» که همان توحيد است، امامت امامان از مهمترين اصل در اصول دين به شمار مي آيد . به طوريکه در روايت متعددي وارده شده است که اگر کسي از شرک توبه کند و به خدا ايمان بياورد و اعمال صالح انجام دهد ولي امامت امامان معصوم را قبول نداشته باشد و آنها را نشناسد اين ايمان هيچ فايده اي براي او نخواهد داشت .

در حديث معروف آمده است که حتي در دوره آخر الزمان بسيار سفارش شده که اين حديث خوانده و به آن عمل شود که « اللهم عَرفني نَفْسَکَ فَإنّکَ إنْ لم تُعَرِّفني نفسک لَمْ أعْرِف نَبِيَّکَ اللهم عرّفني نبيّک فإنّک إن لم تُعَرِّفني نبيِّکَ لَمْ أعْرِف حُجَتَک. اللهم عرّفني حجتک فإنّکَ إن لم تُعَرِّفني حُجَتَکَ ضَلَلْتُ عن ديني »

يعني عدم شناخت حجت و امام عصر (عج) سبب گمراهي از دين حق مي گردد . دين حقي که پيامبر اکرم(ص) از جانب خداوند متعال براي هدايت و سعادت بشر آورده است . يکي ار فقرات دعاي افتتاح که بر خواندن آن در شب هاي ماه مبارک رمضان بسيار تأکيد شده دربارة اظهار علاقه نسبت به دولت اسلامي است که در پرتو ظهور حضرت ولي عصر (عج) برقرار خواهد شده ، در ضمن جملات اين فقره از دعا، هدف حکومت اسلامي و وظيفه ما نسبت به آن نيز بيان شده است . بايد ببينيم انگيزه ما از ظهور امام عصر (عج) و دولت حقه او چيست؟ و وظيفه ما در دوران غيبت او چيست ؟

انگيزه انتظار

حالات نفساني انسان به قدري پيچيده است که گاهي خود او نيز از زير و بم آن غافل است ، گاهي انسان چيزي را دوست دارد، ولي خود نيز از راز اين دوستي بي اطلاع است درباره انتظار ظهور حضرت مهدي (عج) و علاقه به بر پايي دولت ايشان نيز، افراد داراي انگيزه هاي گوناگوني هستند، مثلاً در بين عوام مشهور است که در زمان ظهور آن حضرت ، نيازمندي هاي روزمره انسان به صورت رايگان و به اصطلاح ، به صورت « صلواتي» تأمين مي شود.

عده اي منتظر ظهور اويند تا بيايد و امور آنها را اصلاح کند و بار مشکلات را از دوش انسان بردارد عده اي تصور مي کنند که با آمدن آن حضرت اين زحمات از گردن انسان برداشته مي شود .

ممکن است کساني به دليل اينکه از ظلم و ستم رنج مي برند، منتظر بر پا شدن دولتي باشند که ريشه ستمگران را بر کند و هر کس به حق خود برسد .

بالاخره ، گروهي نيز براي پيروزي اسلام و دين حق ، پياده شدن احکام خدا ، احياي سنت هاي پيامبر (ص) و نابودي آثار کفر و شرک در انتظار ظهور حضرت مهدي(عج) به سر مي برند.

ما بايد به درون خويش بنگريم که با کداميک از انگيزه هاي ذکر شده منتظر ظهور امام عصر(ع) هستيم ، اگر انگيزه مب يکي از سه مورد اول باشد ، در واقع دل ما به حال خودمان سوخته است ، نه ديگران .

يعني انتظار راحتي خود را مي کشيم نه ظهور حجت (ع) را. اگر کسي غير از امام عصر (عج) خواسته هاي ما را تأمين کند، ما مريد و علاقمند به او خواهيم شد ، بنابراين ، امام زمان و ظهور ايشان براي ما موضوعيتي نخواهد داشت و مقصود اصلي تأمين راحتي خودمان است ، نه چيز ديگر . انتظاري که ناشي از راحت طلبي و تنبلي باشد چه ارزشي دارد ؟ اگر ما انتظار روزي باشيم که امام عصر (عج) ظهور کند و بار وظايف از دوش ما برداشته شود، خود او با کفر و نفاق بجنگد ، امر به معروف و نهي از منکر بکند و سرانجام ما وارث دست آورده هاي تلاش او باشيم تا بدون هيچ زحمت و رنجي از ثروتها و ديگر امکانات دولت اش بهره برداري نماييم چنين انتظاري بي ارزش است و امتيازي به حساب نمي آيد . انتظاري واقعي و با ارزش است که انسان براي پيروزي و عظمت اسلام و گسترش آن در انتظار فرج باشد و ظهور حضرت مهدي (عج) را بخواهد ، چنين انتظاري با ارزش و واقعي خواهد بود و روايات بر ارزش والاي آن دلالت دارد . گرچه در سايه حکومت و انقلاب جهاني حضرت عصر«عج» امنيت و آسايش و وفور نعمت و نابودي ظلم و ظالمان و از بين رفتن فقر و بدبختي حاصل مي شود لکن اينها نبايد انگيزه اصلي مؤمن براي انتظار فرج آن حضرت باشد.

در اين فقره از دعاي افتتاح هم به انگيزه انسان در انتظار فرج اشاره شده و هم هدف از حکومت آن حضرت بيان گرديده است.

« اللهم إنا نرغبُ إلَيْکَ في دَوْلَهٍ کَريمهٍ تُعِزُ بِهَا الإسلامَ وَاَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ اَهَلَهُ » ، « پروردگارا ، ما سخت مشتاق دولت کريمه اي هستيم که در پرتو آن ، اسلام و مسلمانان عزّت خود را باز يابند و نفاق و منافقان به ذلت کشيده شوند »

« و تجعَلُنا فيها مِنَ الدُّعَاهِ إلي طاعَتِکَ وَ القَادَهِ الي سَبيلِکَ»

و در آن (دولت) ما را از دعوت کنندگان به طاعت و فرمانبرداري و پيشوايان راه خودت قرار دهي .

در زمان ظهور آن حضرت نيز، نبايد از وظايف خويش دست برداريم . چنين نيست که پس از ظهور ايشان، مردم بدون تبليغ ايمان آوردند و عمل صالح انجام دهند، بلکه در آن زمان نيز، به دعوت و تعليم و تربيت نياز دارند .

« و ترزقنا بها کرامه الدنيا و الآخرهِ» ، و آرزو داريم که در ( پرتو آن حکومت) به عزت و کرامت دنيا و آخرت دست يابيم .

ما ، به عنوان منتظر واقعي، چه وظايفي بر عهده داريم ؟ چه بايد بکنيم تا در زمان ظهور آن حضرت بتوانيم نقش خود را بدرستي ايفا نماييم: مهمترين وظيفه يک منتظر واقعي اين است که هر چه مي تواند در شناخت حقيقت و عمل به آن تلاش نمايد تا بتواند به آساني از عهده حل مشکلات برآيد . چنين کسي است که مي تواند آرزوي پيشوايي مردم را در زمان ظهور حضرت مهدي (عج) داشته باشد . آن که در شناخت حق و عمل به آن سهل انگاري مي کند، چگونه مي تواند پيشواي ديگران باشد ؛ بنابراين ما بايد پيش از ظهور آن حضرت ، خود را آماده کنيم و در بعد علم و عمل پروش دهيم .

پند گرفتن از امتهاي گذشته

در طول تاريخ ، به امتهاي الهي پيوسته وعده دولت حق داده مي شده است و آنها هميشه انتظار ظهور آن را مي کشيده اند . اما پس از ظهور آن دولت، مشخص مي شده که آنان در ادعاي خود چندان صادق نبوده اند . به عنوان نمونه در زمان فرعون ، تولد و ظهور حضرت موسي (ع) به بني اسرائيل وعده داده شده بود . ( اين داستان مکرر در قرآن نقل شده است ) فرعون آنقدر بني اسرائيل را در تنگنا قرار داد که شايد کمتر ملتي اينچنين مورد اذيت و آزار قرار گرفته باشد ؛ آنان به حدي شکنجه مي شدند که علما و صلحاي آنان گرد هم جمع شدند و مردم را به دعا براي نزديک شدن ظهور حضرت موسي (ع) دعوت کردند . بر طبق رواياتي که در اين زمينه نقل شده است ، به دليل گريه و زاري بيش از حد بني اسرائيل، ظهور حضرت موسي (ع) نزديک شد . او به دنيا آمد ؛ بزرگ شد و پس از چندي بر عليه فرعون قيام نمود و سرانجام بني اسرائيل را از دست او نجات داد و آنان را از دريا عبور داد. آنان با چشم خود مشاهده کردند که به دنبال آنها فرعون و درباريانش، با آن همه عظمتي که داشتند نتوانستند از دريا بگذرند و در دريا غرق شدند .

به جاي سپاس و تشکر از خداي متعال، که آنها را از شر فرعون رهانيد و به جاي آنکه گوش به فرمان حضرت موسي (ع) باشند همان کسي که ساليان ئراز در انتظار ظهور او بودند ، به کارهاي ناشايست و درخواستهاي نا بجا از آن حضرت پرداختند . اولين کار زشت آنها اين بود که در مسير مصر به فلسطين ، به شهري رسيدند که مردم آنجا بت پرست بودند . با مشاهده وضع مرئم آن شهر، نزد حضرت موسي (ع) آمدند و به او گفتند : اين خدايي که تو به او معتقدي و ما را به پرستش او دعوت مي کني، نمي بينيم ، ما خدايي مانند معبود اين بت پرستان مي خواهيم: « اجعل لنا إلهاً کَماَلَهْم آلهه» براي ما معبودي قرار ده، همان گونه که آنها معبودان دارند.

آنان همان کساني بودند که از جور فرعون به تنگ آمده و از خدا تعجيل در ظهور حضرت موسي (ع) را درخواست مي نمودند.

پس از اين واقعه ، حضرت موسي (ع) براي عبادت به کوه طور رفت . او دعوت شده بود تا سي روز در آنجا بماند ، اما اين مدت تا چهل روز ادامه يافت . زماني که او به مناجالت رفته بود ، بني اسرائيل پيش سامري رفتند و به او گفتند : براي ما خدايي درست کن! سامري هم قبول کرد و براي آنها گوساله اي از طلا ساخت و گفت: « هذا الهُکُم وَاله موسي» اين خداي شما و خداي موسي است !

آن خدايي که موسي مي گويد همين است . بني اسرائيل هم در مقابل آن به سجده افتادند . سرانجام منتظران بي تاب حضرت موسي (ع) چنين بود .  

 نظرات جامع پزشکي

” اى کسانى که ایمان آورده‏اید روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانکه بر آنان که پیش از شما بوده‏اند واجب شده بود ، باشد که پرهیزگار شوید ” ( سوره بقره آیه 183 )

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمودند:

” براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است خطبه شعبانیه رسول اکرم (ص) در آخرین روز ماه شعبان،  خداوند كريم و بخشنده يه مهموني ترتيب داده و همه انسانها رو دعوت كرده فقط كافيه آدم يه سري به اين مهموني بزنه تا از فوائد و هداياي آن بهرمند بشه .  بعضي از هداياي مهموني خدا :در خونه به روي همه باز ه هيچ كس دست خالي از اين مهموني بر نمي گرده خواسته ها بي پاسخ نمي مونه بادي گاردهاي الهي از شما در مقابل همه اشرار و شياطين محافظت مي كنن نفس كشيدن تون امتياز داره  خوابتون هم عبادت تلقي ميشه عبادتهاتون چند برابر پاداش داره مثلا خوندن يه آيه قرآن برابر ثواب يه ختم قرآن تو ماه هاي ديگه ارزش داره در هاي بهشت به روي مهمونا بازه درهاي جهنم بسته و… حتما اين خطبه پيامبر رو ببينيد ؛ خيلي دلنشينه

فضایل ماه مبارک رمضان

آیا می دانید؟ : در آخرین روزهای ماه شعبان رسول گرامی اسلام ضمن ایراد خطبه ای برای مردم، به بیان فضایل و اهمیت ماه مبارک رمضان پرداختند و وظایف یک مسلمان واقعی و مؤمن حقیقی را برای تمام نسلها در طول تاریخ تشریح کردند. این توصیه ها چراغی روشن فراروی همه کسانی است که قصد دارند با شست وشوی جان و روح خویش در جاری زلال ماه مبارک رمضان، لیاقت قرب به درگاه ذات یاری تعالی را بیابند و در ردیف مهمانان حقیقی ضیافت الله قرارگیرند.

ترجمه این خطبه را بخوانید:

ای مردم!

ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما رو کرده است.

ماهی که نزد خدا، بهترین ماههاست و روزهایش بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعتهایش بهترین ساعتهاست.

ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده اید.

نفسهای شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت.

اعمال شما در آن پذیرفته است و دعاهای شما مستجاب، پس، از پروردگار خویش با نیت های راستین و دلهای پاک، بخواهید که توفیق روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید. شقی و بدبخت، آن کسی است که در این ماه بزرگ، از آمرزش خدا بی بهره شود.

در این ماه با گرسنگی و تشنگیتان، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را بیاد آورید.

به فقیران و درماندگان کمک و تصدیق کنید.

به پیران و کهنسالان احترام ارج بنهید.

به کودکانتان ملاطفت و مهربانی کنید.

با خویشاوندان رفت و آمد داشته باشید.

زبان خود را از گفتار ناشایست نگاه دارید.

دیدگاه خود را از دیدن ناروا و حرام بپوشانید و گوش هایتان را از شنیدن آنچه نادرست است، بازدارید.

با یتیمان مردم مهربانی کنید تا بعد از شما با یتیمان شما مهربانی کنند.

از گناهان خود به سوی خدا توبه و بازگشت کنید.

در اوقات نماز، دستهای خود را به دعا بردارید، زیرا که وقت نماز، بهترین ساعتهاست و در این اوقات، حق تعالی با رحمت، به بندگانش می نگرد و اگر با او مناجات کنند، پاسخشان دهد و چنانچه او را ندا کنند لبیکشان گوید و اگر از او بخواهند عطا کند و چون او را بخوانند مستجابشان گرداند.

ای مردم!

جانهایتان در گرو اعمال شماست. پس با طلب آمرزش از خدا، آنها را از گرو، خارج کنید.

پشت شما از بار گناهان سنگین است، پس با طول دادن سجده ها، آنها را سبک گردانید و بدانید که حق تعالی به عزت خود سوگند یاد کرده است که نمازگزاران و سجده کنندگان در این ماه را عذاب نکند و در روز قیامت آنها را از آتش دوزخ در امان دارد.

ای مردم!

هرکه از شما روزه دار مؤمنی را در این ماه افطار دهد، نزد خدا پاداش بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته اش را خواهد داشت.

برخی از اصحاب گفتند: یا رسول الله! همه ما قادر به انجام آن نیستیم. حضرت فرمود: با افطار دادن روزه داران، از آتش جهنم بپرهیزید، اگر چه به نصف دانه خرما و یا به یک جرعه آب باشد.

ای مردم!

هر که اخلاق خود را در این ماه نیکو کند، از صراط، آسان بگذرد، آن روز که قدمها، بر آن بلغزد.

هر که در این ماه کارهای غلامان و مستخدمان خود را سبک گرداند، خدا در قیامت حساب او را آسان کند.

هر که در این ماه از آزار رساندن به مردم خودداری کند، حق تعالی، روز قیامت، خشم خود را از او باز دارد.

هر که در این ماه یتیم بی پدری را گرامی دارد، خدا او را در قیامت عزیز گرداند.

هر که در این ماه صله رحم کند و با خویشان بپیوندد، خدا او را در قیامت به رحمت خود واصل گرداند و هر که در این ماه رابطه اش را با خویشان خود قطع کند، خداوند در قیامت رحمت خود را از او دریغ نماید.

هر که در این ماه نماز مستحبی بپا دارد، خداوند او را از آتش جهنم برهاند و کسی که نماز واجبی بجا آورد، خداوند ثواب هفتاد نماز واجب در ماه های دیگر را به او عطا کند.

هر که در این ماه بسیار بر من صلوات فرستد، خداوند کفه سبک اعمال او را سنگین گرداند.

کسی که در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثواب کسی را دارد که در ماه های دیگر قرآن را ختم کرده باشد.

ای مردم!

درهای بهشت در این ماه گشوده است، از پروردگار خود بخواهید که آنها را بر روی شما نبندد و درهای جهنم در این ماه بسته است، از خدا بخواهید که آنها را بر روی شما نگشاید.

شیاطین در این ماه در غل و زنجیرند. از خدا بخواهید که آنها را بر شما مسلط نگرداند.

علی(ع) می فرماید: در این حال از جا برخاسته و عرض کردم، ای پیامبر خدا! برترین اعمال در این ماه چیست؟

حضرت فرمود: ای ابالحسن! برترین اعمال در این ماه پرهیز از محرمات است.

(وسایل الشیعه، کتاب روزه، بحارالانوار، ج۹۶ ص۱۵۷)

تعالي ببريم و با طلب از درگاه ايزد منان رستگاري خويش و تمام بشريت را آرزو نمائيم كه :

 ] وَ اِن تَصوُموا  خَيرٌ لَكُم اِن كُنتُم تَعلَمُون [ « اگر روزه بگيريد به نفع شما است ، چنانچه آن را درك كنيد» (سوره بقره ،‌آيه 184)

و در خاتمه كلام به اين بيان شيواي فيلسوف معروف آلماني ، «اكهارت» بسنده مي شود كه :

«اگر بپرسند چرا دعامي كنيم ؟ چرا روزه مي گيريم ؟ چرا احسان مي كنيم ؟ در پاسخ مي گوئيم : زيرا خداوند در باطن ما تجلي مي كند و روان ما در اسيه پروردگار تولدي تازه مي يابد .»

و نيز « ثواب روزه و حج قبول آن كس برد كه خاك ميكده عشق را زيارت كرد ».

آثار و فوايد روزه (از منظر آيات و روايات                   

آثارفوايد روزه از نظر قرآن

«يا ايّها الّذين آمنوا كُتب عليكم الصيام كما كتب علي الّذين من قبلكم لعلّكم تتّقون»1؛ اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، روزه بر شما واجب شد كما اينكه (همچنان كه) بر كساني كه قبل از شما بودند واجب شده بود، شايد پرهيزكار شويد و تقوا پيشه كنيد.
اولين و بزرگ‌ترين فايده روزه تقوا است و آن، سودي است كه عايد خود شما مي‌شود و فايده داشتن تقوي، مطلبي است كه احدي در آن شك ندارد، چون هر انساني به فطرت خود اين معنا را درك مي‌كند، و اگر بخواهد به عالم طهارت و رفعت متصل شود، و به مقام بلند كمال و روحانيت ارتقا يابد، اولين چيزي كه لازم است بدان ملتزم شود، اين است كه از افسار گسيختگي خود جلوگيري كند و بدون هيچ قيد و شرطي، سرگرم لذت‌هاي جسمي و شهوات بدني نباشد، و خود را بزرگ‌تر از آن بداند كه زندگي مادي را هدف بپندارد و سخن كوتاه آن كه از هر چيزي كه او را از پروردگار تبارك و تعالي مشغول سازد، بپرهيزد. اين تقوا تنها از راه روزه و خودداري از شهوات به دست مي‌آيد و نزديك‌ترين راه و مؤثرترين رژيم معنوي و عمومي‌ترين آن ـ به طوري كه همه مردم در همه اعصار بتوانند از آن بهره‌مند شوند و نيز هم اهل آخرت از آن رژيم سود ببرد و هم شكم‌بارگان اهل دنيا ـ عبارت است از شهوت. خودداري از شهوتي كه همه مردم در همه اعصار مبتلاي بدانند ‌و آن عبارت است از شهوت شكم از خوردن و آشاميدن و شهوت جنسي كه اگر مدتي از اين سه چيز پرهيز كنند و اين ورزش را تمرين كنند، به تدريج نيروي خويشتنداري از گناهان در آنان قوت مي‌گيرد و نيز به تدريج بر اراده خود مسلط مي‌شوند. آن‌وقت در برابر هر گناهي، عنان اختيار از كف نمي‌دهند و نيز در تقرب به خداي سبحان دچار سستي نمي‌شوند، چون پر واضح است كسي كه خدا را در دعوتش به اجتناب از خوردن و نوشيدن و عمل جنسي كه امري مباح است، اجابت مي‌كند، قهراً در اجابت دعوت به اجتناب از گناهان و نافرماني‌ها، شنواتر و مطيع‌تر خواهد بود. اين است معناي آن كه فرمود: «لعلّكم تتقون»2. ضمنا در آيات 187 سوره بقره، 92 سوره نساء و 89 و 95 سوره مائده و 35 سوره احزاب و 4 سوره مجادله خداوند از آثار روزه پذيرش توبه و پاداش نيك و… بشارت داده است.

صوموا لتصحوا

روزه بگیرید تا سلامت باشید این جمله را چندین قرن‌ پیش پیغمبر اسلام فرموده است مقصود از نگارش این پایان‌ نامه بحث در اطراف این جمله و اثبات اینکه چگونه روزه‌ داری سلامتی انسانرا تأمین میکند البته روزه یک عمل فیریولوژیک‌ یعنی برای یک شخص سالم و طبیعی وضع شده ولی‌ همانطوریکه ماشین کارخانه هر چقدر مرتب و منظم باشد لا اقل در سال یکمرتبه احتیاج به مرمت و اصلاح دارد کارخانه‌ آدمی هم با اعضای مختلفه‌اش نیز سالی یکمرتبه احتیاج به گرد گیری و مرمت دارد و روزه یکماه در سال این عمل را انجام‌ میدهد و تن انسانرا سلامت میکند.

قال رسول الله: صوموا تصحّوا3 حضرت رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‌فرمايد: روزه بگيريد تا تندرست بمانيد (شويد). يكي از پزشكان روسي به نام الكسي سوفورين روزه طبي (يعني فرد 40 روز فقط آب بخورد) براي تجويز بيماري‌هاي صعب‌العلاج تجربه كرده و نتايج موفقيت‌‌آميزي از آن به دست آورده بود كه استدلال اين طبيب به شرح ذيل است: انواع بيماري‌ها از غذاهاي زايد و اضافي كه از معده مي‌گذرد و به تصرف بدن نمي‌رسد، سرچشمه مي‌گيرد. اين مواد غذايي اضافه، توليد عفونت‌هايي مي‌كند كه بهترين شرايط را براي نشو و نماي ميكروب‌ها و باكتري‌ها فراهم مي‌سازد. بنابراين، اساس درمان همه آنها نيز مصرف‌كردن و نابود ساختن آن مواد اضافي از طريق گرسنگي و امساك از غذاست. اين دو اصل همان است كه در عبارت كوتاه و پرمعني از يك حديث مشهور كه از پيغمبر اكرم (ص) نقل شده، صريحاً آمده است: «المعدةُ بيتُ كلّ داءٍ، و الحمئة رأس كل دواء؛ (بحارالانوار، ج 14) معده خانه تمام دردهاست و امساك بالاترين داروهاست. ولي در تعليمات اسلامي براي تأمين اين منظور دستور ساده و عملي راحتي داده شده و آن، روزه يك ماهه در هر سال است. مسلماً اگر كسي اين روزه ساده اسلامي را همه‌ساله به طور مرتب انجام دهد و هنگام افطار و سحر از افراط و زياده‌روي در غذا پرهيز كند، مواد زايد بدن او روي هم متراكم نمي‌شود تا نيازي به روزه طبي 40 روزه اين طبيب ـ كه در تمام مدت 40 روز بايد غذا را مطلقاً ترك گويد ـ پيدا كند. اين روزه اسلامي (به شرط رعايت اعتدال در غذاي افطار و سحر) خانه تكاني بسيار مفيدي براي بدن خواهد بود و بدن براي نياز فراوان به مواد غذايي در روز، ذخيره خود را تدريجاً مصرف كرده و نشاط تازه‌اي پيدا مي‌كند و همان نتايج كه از طريق روزه طبي با آن همه زحماتش تحصيل مي‌شود، به سادگي فراهم خواهد كرد.4

 از ديدگاه روايات، چرا روزه می گیریم؟

واجبات الهى، پیرو مصالح و منافعى است كه مكلف با انجام آنها، به آن مصالح و منافع دست مى یابد و زمینه رشد معنوى و كمال او فراهم مى گردد. در این میان بسیارى از مصالح و منافع عبادات بر بندگان مخفى و پوشیده است; از این رو دسترسى به علت اصلى و منحصر به فرد احكام میسر نیست، هر چند با استفاده از آیات و روایات به بعضى از علتها و حكمتهاى احكام به دست مى آید.

بنابراین آنچه در پاسخ پرسش فوق مى توان گفت این است كه:

1 ـ روزه: روح تقوا و پرهیزگارى را در انسان پرورش مى دهد و مایه پاكى درون مى گردد:

“كُتِبَ عَلَیْكُم الصِّیامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقوُنَ”       ¹

«روزه بر شما نوشته شد همان گونه كه بر كسانى كه قبل از شما بوده اند نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.»

2ـ روزه: تحمل گرسنگى و تشنگى زودگذر است و پاداش آن ایمنى از آتش جهنم و برخوردارى از بهشت و نعمت هاى بى انتهاى الهى و سیراب شدن همیشگى مى باشد. پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) مى فرماید:

“اِنَّ فِى الْجَنَّةِ باباً یُقالُ لَهُ الرَّیانُ یَدْخُلُ مِنْهُ الصّائِموُنَ یَوْمَ القِیامَةِ”⁽²

«در بهشت درى است به نام «ریّان» (سیراب شدن) كه فقط روزه داران از آن وارد بهشت مى شوند.»

3ـ روزه: موجب وسعت رزق و رفع فقر و تنگدستى مى شود; چنانكه شخصى خدمت امام كاظم(علیه السلام) شرفیاب شد و عرض كرد: یابن رسول الله فقیر و تنگدست هستم. حضرت فرمود: "صُمْ وَ تَصَدّق" «روزه بگیر و صدقه بده.»⁽³

4ـ روزه: از نظر بهداشتى مایه صحت و سلامت بدن مى باشد. چنانكه رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) مى فرماید: «صوُمُوا تَصِحّوُا»⁴ «روزه بگیرید تا سلامت باشید.» امروزه در طب ثابت شده است كه بسیارى از امراض از قبیل مرض قند، بیمارى هاى پوستى، كلیوى، چربى خون با امساك و روزه درمان مى شود.

5ـ روزه: از بعد اخلاقى، غرایز را تعدیل و روح انسان را شفاف و پاك و اراده او را قوى مى سازد.

6ـ روزه: از بعد اجتماعى موجب توجه و احسان به دیگران مى شود; چه اینكه رنج گرسنگى و تشنگى روزه دار ثروتمند را متوجه مستمندان و نیازمندان مى نماید.

7ـ روزه: موجب مى شود تا روزه دار هنگام ملاقات پروردگار خشنود و خرسند باشد. پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود:

“لِلصّائمِ فَرحَتانِ، حینَ یُفْطِرُ و حینَ یَلْقى ربَّهُ”⁵

«براى شخص روزه دار دو شادى است، یكى هنگامى كه افطار مى كند و دیگرى هنگامى كه پروردگارش را ملاقات كند.»

___________________________________________

1- سوره بقره آیه 184.

2- صحیح بخارى، كتاب الصوم، باب الریان للصائمین.

3- وسائل الشیعه، ج 7، ص 298 ـ كتاب الصوم

4- بحارالانوار، ج 93، ص 255

5 - كنزالعمال، ج 8 ، ص 448 حدیث 23593 .

 روزه‌داراي آثار و فضايل زيادي دارد. بعضي از آنها را مختصراً متذكر مي‌شويم:

1. روزه جسم و بدن را سالم نگه مي‌دارد.

2. تعادل اقتصادي: امام صادق (ع) مي‌فرمايد: به راستي خداوند روزه را واجب كرده تا به وسيله او بين اغنيا و فقرا مساوات و برابري وجود آيد و اين براي آن است كه ثروتمنداني كه هرگز درد گرسنگي را احساس نكرده‌اند، به فقرا ترحم كنند. زيرا اغنيا هرگاه (خوردن و آشاميدني) اراده كردند (و هوس هر نوع مأكولات و مشروبات كردند) برايشان ميسر است. پس خداوند تبارك و تعالي (روزه را واجب كرد) كه بين بندگانش از فقير و غني، برابري به وجود آورد و اينكه سرمايه‌داران مسلمان درد گرسنگي را لمس كنند تا بر ضعفاء رقّت آورند و بر گرسنگان عالم ترحم كنند.

3.مهار شهوت جنسي (عفاف): روزه يكي از راه‌هاي مهار طغيان شهوت جنسي است، بنابراين ميان عفت و روزه، رابطه مستقيم وجود دارد، پيامبر اكرم (ص) مي‌فرمايد: يا معشر الشباب ان استطاع منكم الباءَةُ ـ ‌فليتزوّجُ، فانّه اَغضُّ للبصَر و اَحصنُ للفرج و من لم يستَطِعْ فعلَيْه بالصوم: اي گروه جوانان! كسي كه از شما توانايي بر ازدواج داشته باشد، ازدواج كند، زيرا ازدواج سبب مي‌شود كه از نواميس مردم چشم فرو بندد و دامان خويش را از آلودگي به بي‌عفتي حفظ كند و كسي كه توانايي بر ازدواج ندارد، روزه بگيرد.

4.اخلاص: عن فاطمه الزهراء: فرضَ الله الصيام تثبيتاً للاخلاص. 7 حضرت فاطمه (س) فرمود: خداوند روزه را به خاطر تثبيت اخلاص واجب فرموده است.

5.آرامش قلب: قال الباقر: الصيام و الحج تسكين القلوب. امام باقر (ع) فرمود: روزه و حجّ آرامش‌دهنده قلوب آدميان است.

6.ورود به بهشت: قال رسول‌الله: انّ الجنّه باباً يدعي الدّيان لا يدخل منه الّا صائمون.9 رسول اكرم (ص) مي‌فرمايد: براي بهشت دري است به نام ريّان كه فقط روزه‌داران از آن در داخل مي‌شوند.

7. دعاي ملائك: قال رسول‌الله: انّ الله وكّلَ ملائكة بالدّعاء للصّائمين.10 رسول اكرم (ص) مي‌فرمايد: خداوند ملائكه‌اي را مأمور كرده است تا به روزه‌داران دعا كنند.
8. استجابت دعا: قال ابوالحسن: دعوةالصائم تستجاب عند افطاره. 11 امام رضا (ع) مي‌فرمايد: دعاي روزه‌دار هنگام افطار به اجابت مي‌رسد. از آثار ديگر روزه در روايات، مي‌توان به دور كردن شيطان از انسان و قبولي اعمال و شفاعتش نام برد كه در كتاب بحارالانوار، جلد 96 و كتاب علل الشرايع صدوق و خطبه شعبانيّه، بيان شده است.

يك‌ تحليل‌ طبي‌ از روزه‌

پرهيز از خوردن‌ و آشاميدن‌ در ايام‌ روزه‌ يكي‌ از راه‌هاي‌ مؤثر براي‌ تندرستي‌ است؛ زيرا وقتي‌ انسان‌ مدتي‌ از خوراك‌ عادي‌ روزانه‌ دست‌ كشيد و در تغذيه‌ خود تخفيف‌ داد، به ‌طبع‌ اشتها و ميل‌ به‌ غذا پيدا مي‌ كند. در نتيجه‌ مواد شيميايي‌ خوراك‌ كه‌ مورد احتياج‌ بدن‌ است‌ در نهايت‌ راحتي‌ جذب‌ مي‌ شود.

امام کاظم از پدرانش نقل می‌فرماید:همانا برای هر شخص روزه‌دار، هنگام افطارش، دعای مستجابی است. پس هنگام لقمة نخست، بگو: «بسم الله یا واسع المغفرة اغفرلی» و در روایت دیگر است  «بسم الله الرحمن الرحیم یا واسع المغفرة اغفرلی.» پس کسی که هنگام افطارش، این کلمات را بگوید، آمرزیده خواهد شد.

” روزه بگیرید تا سالم باشید

پیامبر خدا (ص) : اگر آب خواستید ، آن را جرعه جرعه بنوشید و یکجا سر نکشید .

به گفته دکتر گلدفارب استاد دانشکده پزشکی پنسیلوانیای آمریکا مقدار آب موجود در هر ارگان بسته به سرعتی که وارد اون می شه متنوع و متفاوته و به نظر می رسه اگه آب جرعه جرعه نوشیده بشه موندگاری بیشتری در بدن داره تا زمانی که یکباره وارد بدن بشه ، این نظریه ایشونه و خیلی در این زمینه تحقیق جدی علمی صورت نگرفته اما با توجه به حدیث پیامبر ( ص ) و نظریه این استاد دانشکده پزشکی آمریکا و اونچه که علم بیوشیمی و فیزیولوژی می گه به نظر درست می رسه .

چون زمانی که شما آب رو یکباره سر می کشین ممکنه خیلی سرد یا خیلی گرم باشه و همین باعث نوعی ناسازگاری یا بهتر بگم عدم تطابق با حرارت درونی بدن و ارگانهای داخلی باشه و همین اختلاف دمای برونی و  درونی ممکنه باعث ایجاد طیف ناراحتی های مختلفی در بدن بشه ولی با جرعه جرعه نوشیدن آب اون حرارت بیرونی به یکباره با اون حجم زیاد وارد بدن نمی شه و علاوه براینکه به مرور کمتر می شه برای بدن هم فرصت مناسبي است .

چه چیزهایی نخوریم

غذاهای سرخ کردنی و خیلی چرب، غذاهای حاوی قند خیلی زیاد و خوردن غذاهای زیاد به‌خصوص هنگام سحر اصلا توصیه نمی‌شود.خوردن چای زیاد هنگام سحر، ممنوع! زیرا چای باعث افزایش ادرار شده و از این طریق نمک‌های معدنی که در طول روز بدن به آنها نیاز دارد دفع می‌شوند.سیگار، هرگز! و اگر نمی‌توانید یکباره استعمال آن را قطع کنید حتما به‌تدریج مصرف آن را کم کنید.

توصیه‌های افطاری

بیشتر انرژی بدن باید با خوردن سحری تأمین شود. پس افطار را سبک بخورید تا شکم سنگین نشود.غذای افطار باید سبک و پرکالری بوده و سریع هضم شود؛ مثل خرما، شله زرد، مقدار کمی شیر و چای کمرنگ. حتما برای افطار از غذاهای کم حجم استفاده کنید تا به معده فشاری وارد نشود.

بهتر است با چای شیرین و خرما روزه خود را باز کنید و حتی‌المقدور از نوشیدن آب زیاد بپرهیزید چون این کار باعث بی‌حالی، ضعف و درد معده خواهد شد. موقع افطار مایعات زیادی مصرف نکنید؛ چرا که مصرف مایعات در این زمان سبب سوءهاضمه می‌شود.فراموش نکنید در ساعات بعد از افطار نوشیدن آب زیاد مفید است. باز هم تکرار می‌کنیم در زمان افطار و سحر از خوردن غذاهای چرب خودداری کنید

وی تصریح کرد: افراد دقت کنند که این باور که چای پس از سحری می‌تواند باعث رفع تشنگی شود درست نیست زیرا چای دفع مکرر کلیه را در بر دارد.

فرسار خاطرنشان کرد: روزه داران سعی کنند پس از سحر چای پر رنگ نخورند که باعث تشنگی می‌شود و روزه داران برای رفع تشنگی بهتر است که از میوه‌های مانند خربزه و هندوانه که نگهدارنده آب هستند مصرف کنند

سحرگاهان بقصد روزه داری/شدم بیدارازخواب وخماری

سحرگاهان به قصد روزه داری شدم بیدار از خواب و خماری برایم سفره ای الوان گشودند به آن هر لحظه چیزی را فزودند برنج و مرغ و سوپ وآش رشته سُس و استیک با نان برشته خلاصه لقمه ای از هرچه دیدم کمی از این کمی از آن چشید پس از آن ماست را کردم سرازیر درون معده ام با اندکی سیروختم حمله ام با یک دو آروغ بشد اعلام بعداز خوردن دوغ سپس یک چای دبش قند پهلو به من دادند با یک دانه لیموخلاصه روزه را آغاز کردم برای اهل خانه ناز کردم برای اینکه یابم صبر و طاقت نمودم صبح تا شب استراحت دوپرس ِ کلّه پاچه با دو کوکا کمی یخدر بهشت یک خورده حلوا
به افطاری برایم شد فراهم زدم تو رگ کمی از زولبیا هم وسی روزی به این منوال طی شد نفهمیدم که کی آمد و کی شد به زحمت صبح خود را شام کردم به خود سازی ولی اقدام کردم به شعبان من به وزن شصت بودم به ماه روزه ده کیلو فزودم اگرچه رد شدم در این عبادت به خود سازی ولیکن کردم عادت خدایا ای خدای مهر و ناهید بده توش و توانی را به« جاوید» که گیرد سالیان سال روزه اگرچه او شود از دم رفوزه.

التماس دعا

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 yles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

سقط خود به خودی را می توان به انواع تهدید به سقط، سقط غیر قابل اجتناب، سقط ناکافی، سقط فراموش شده سقط راجعه تقسیم بندی کرد.

2)تهديدبه سقط

تهدید به سقط به عنوان یک حاملگی داخل رحمیِ بالینیِ قادر به زندگی که با خونریزی واژینال از منشأ داخلی رحم همراه است تعریف می شود.

هماتوم زیرکوریونی که در اثر کنده شدگی نسبی جفت رخ می دهد، غالباً علت خونریزی است، با وجو این یک هماتوم زیرکوریونی الزاماً با از بین رفتن نهایی حاملگی همراه نخواهد بود.

در مورد خونریزی واژینال از طریق مَنفذ داخلیِ، متسع شده ی سرویکس و بویژه در صورت همراه بودن این حالت با نشت مایع آمینوتیک در اثر پارگی های جفتی، اختلال، مذکور به عنوان سقط غیر قابل اجتناب تشخیص داده می شود. هنگامی به یک سقط، سقط ناکامل گفته می شود که مقداری از بافت جنین(دسیدوآ(ولی نه همراه آن) از مدخل سرویکس گذاری کرده باشد.

3)سقط فراموش شده عبارت است از مرگ زود هنگام جنین در داخل رحم(پیش از هفته بیستم حاملگی) در غیاب خونریزی واژینال است. علائم بارداری، مانند، تهوع حساسیت پستانها، احساس خستگی، ممکن است در هنگام از بین رفتن حاملگی وجود داشته و یا وجود نداشته باشد

در این حالت، رحم در پشت منفذ بسته ی سرویکس به مدت روزها و یا حتی هفته ها محصولات مرده ی حاملگی را در خود نگه می دارد. در موارد بارز، مراحل اولیه ی حاملگی طبیعی به نظر می رسد و با آمنوره، تهوع و استفراغ، تغییرات پستان و رشد رحم همراه است پس از مرگ جنین، ممکن است خونریزی و اژینال یا سایر علایم تهدید به سقط رخ بدهند و یا دیده نشوند. به مدت چند روز یا چند هفته، رحم اندازه ثابت خود را حفظ می کند، اما بعد از آن به تدریج کوچکتر می شود. تغییرات پستان معمولاً پسرفت می کنند و زن مبتلا اغلب چند پوند و زن از دست و می دهد. بسیاری از زنان در این دوره بجز آمنوره ی پا بر جا علامت دیگری را نشان نمی دهند اگر سقط فراموش شده خود به خود خاتمه پیدا می کند.

هنگامی که صداهای قلب جنین از بین می روند باید به سقط فراموش شده مشکوک ممکن است آمنوره وجود داشته باشد یا خونریزی از واژن بطور متناوب لکه بینی یا ترشح قهوه ای رنگ نیز اتفاق افتد اولترا سونوگرافی به تأیید تشخیص قطعی مرگ جنینی داده شد باید به علت جنبه های روانی که حمل یک جنین داده شد باید به علت جنبه های روانی که حمل یک جنین مرده به بار دارد و خطرات ناشی از اختلالات انعقادی رحم را تخلیه نمود هنگامی که اندازه رحم کمتر از 12 تا 14 هفته است کورتاژ مکنده مناسب است اما این روش تخلیه مورد بحث است سایر روش هایی که برای تخلیه رحم در سه ماهه دوم به کار می روند عبارتند از تجویز اکسی توسین و ریدی با دوز بالا، تزریق پروستا کلاندینa Fبداخل مایع آمینوتیک و استعمال شیافهای پروستاگلاندین E از طریق واژن

4)سقط کامل: هنگامی که جفت به صورت کامل از رحم کنده می شود، خونریزی رخ می دهد. به دنبال جدا شدن کامل و دفع محصول حاملگی که سقط کامل نامیده می شود، منفذ داخلی سرویکس بسته می شوند، با وجود این، در سقط ناقص منفذ داخلی سرویکی باز می ماند و اجازه ی عبور خون را می دهد. جنین و جفت ممکن است به طور کامل در رحم باقی بمانند و یا به طور نسبی از منفذِ متسع به خارج برآمده شوند. در سقط ناقص، ممکن است ویلاتاسیون بیشتر سرویکس قبل از کورتاژ ضروری یا غیر ضروری باشد در بسیاری از موارد، بافت جفتی از منفذ خارجی بیرون کشید. کورتاژ ساکشنی رحم را به طور مؤثری تخلیه می کند. در زنانی که از نظر بالینی وضعیت با ثباتی دارند، درمان با سیاست انتظارنیز ممکن است گزینه ی قابل قبولی شدید است. بنابراین در زنان دارای حاملگیهای پیشرفته تر و یا زنان مبتلا به خونریزی شدید تخلیه ی رحم باید به سرعت انجام شود. پس از تجویز داروهای ضد میکروبی مناسب، تب نباید مانعی برای کورتاژ تلقی شود.

5) سقط مکرر

سقط مکرر که به معیارهای متنوعی از نظر تعداد و توالی سقط تعریف می شود، در مقبولترین تعریف خود به سه یا بیش از سه سقط خود به خودِ پشت سر هم گفته می شود. در اکثر موارد، سقطهای خود به خودِ راجعه با احتمال بیشتر پدیده ای هستند که بر اساس شانس رخ می دهند. اگر خطر مستقل سقط خود به خود را در حد 15 درصد بپذیریم، آنگاه می توان محاسبه کرد که احتمال سقط دوم 3/2 درصد و احتمال سقط سوم 34٪ درصد است. در تأیید این نظریه، در مطالعه ای که در پزشکان زن به انجام رسیده میزان وقوع یک، دو سه سقط به ترتیب 4/10و3/2 و34 درصد گزارش شده است(1988). ممکن است زوجهای که در معرض خطر ابتلای جنین به جابجاییهای نامتعادل و خطرناک کروموزومی هستند شناسايی کنند. اکثر زنانی که بعد از تشخیص سقط مکرر برای حامله شدن تلاش می کنند، یا بدون درمان به پیامدهای موفقیت آمیزی دست می یابند محققان متوجه شدند اگر زنی که در وی سقط مکرر مشخص داده شده است قبلاً یک نوزاد زنده به دنیا آورده باشد، خطر سقط مکرر بعدی در وی حدود 20 درصد خواهد بود با وجود این، اگر زنی سابقه ی به دنیا آوردن نوزاد زنده را نداشته و حداقل یکبار دچار سقط خود به خود شده باشد، خطر سقط در وی به 46 درصد می رسد.

6) سقط عفونی

عفونت به دنبال هر سقطی ممکن است رخ دهد. این عفونت ممکن است همراه سقط ناکامل باشد ولی به طور شایع تری بعد از یک سقط القاء شده بافت عفونت ممکن است محدود به پوشش دسید وآیی رحم باشد. ولی ارگانیسم های بیماری زا ممکن است موجب گسترش عفونت و درگیری میومتر، لوله های فالوپ و لعضاء لگنی شوند. مادر از احساس ناخوشی شاکی است و ممکن است سر درد و تهوع همراه با تعرق و لرز داشته باشد.

در معاینه فرد بر افروخته بوده، درجه حرارت و نبض بالاست. رحم در لمس حساس بوده و ترشح مهبلی دارای یک بوی زننده خواهد بود. دیلا تاسیون و کورتاژ به طور ارجح بعد از فراموش نمودن عفونت حاد با آنتی بیوتیک، انجام خواهد شد. وضعیت هماتولوژیک و برون ده ادراری باید به دقت اندازه گیری و در صورت اختلالی، اصلاح گردد. این نوع سقط یکی از عوامل مرگ و میر مادران را تشکیل می دهد خوشبختانه شیوع چندانی ندارد این عارضه بدنبال انواع تهدید به سقط غیر قابل اجتناب با سقط ناقص ایجاد می شود تب همزمان یا بلافاصله پس از سقط نشان دهنده عفونت رحمی است. معمولاً از طریق صعودی و به دلیل وجود نسوج مرده در رحم و احتمالاً آسیب وارده به اندومتر ایجاد می شوند تب و تاکیکاردی هم مشاهده می شود و علت آن معمولا عفونت يا ميکروب هاي مولد گازميباشند بيماربسيار بد حال بوده ودچاربي قراري ،تعريق ،سردرد،دردمفاصل،دردشکمي جه به صورت لوکاليزه ياعمومي مي گردد. ای کولای باکترویوئید و یا استرپتوکوکهایی بی هوازی ایجاد می شوند تب و تاکیکاردی از علائم اولیه عفونت هستند و لکن چسبندگی های لگن را نمی توان بررسی کرد در این روش تشخیص احتیاجی به بیهوشی است و به دلیل عفونت های احتمالی از آنتی بیوتیک ها به عنوان پروفیلاکتیک استفاده می شود. در قدیم از تست روبین(RUBin) برای ارزیابی باز بودن لوله های فالوپ رانده می شود امروزه به خاطر موارد زیاد مثبت و منفی کاذب و ناراحتی بیمار بندرت مورد استفاده قرار می شود هیترو ساپنگوگرام جای تست روبین(RUBin) را گرفته است. در عمل لاپاروسکوپی بیماری را در پوزیشن ترندلبنورگ قرار داده و تحت بیهوشی عمومی بعد از وارد کردن مقداری گاز دی اکسید کربن به داخل شکم با آن لاپارسکوپ وا که دارای منبع نورانی فیبرواپتیک می باشد به داخل حفره پریتوان وارد می کنیم باد کردن شکم بوسیله ی سوزنی که از زیر ناف وارد شکم می گردد، انجام می شود دی اکسید کربن هم باعث به داخل رساندن ترومای احثاء شکمی می شود و هم باعث بالا کشیدن شدن جدار شکم و ایجاد میدان بینایی وسیع تر می گردد. این اقدام به طور معمول پس از اقتضاء 6 ماه از انجام هسیترو سالپنگو گرافی صورت می گیرد و این بخاطر اثر تقویت کننده باروری است که به عمل اشعهX نسبت داده می شود در مورد خانم هایی که خطر زیادی برای ابتلاء به عفونت لگنی دارند یا اگر چنانچه هیترو سالپنوگرام ناهنجاری عمداه ای را نشان دهد رعایت تأخیر 6 ماهه ی فوق انجام نمی شود لاپارسکوپی باعث آشکار شدن دقیق لگن و تشخیص مسائل نظیر بیماری های التهابی لگن و متریوز می شود جراحی های قابل توجهی، بخصوص با استفاده از تکنولوژی لیزر، در هنگام انجام دارپاروسکوپی قابل انجام می باشد. درمان اساس درجه آسیب لوله و سن بیمار جراحی یا باروری آزمایشگاهی(IVF) اگر لوله های فالوپ باز بوده و آسیب مختصری دیده باشند، لیز چسبندگی ها می تواند باعث ایجاد میزان بارداری در حد 40 درصد در عرض یک سال شود اگر لوله ها شدیداً آسیب دیده باشند(IVF) می تواند میزان بارداری بیشتری از جراحی لوله ها داشته، و شانس حاملگی نابجا را کاهش دهد.

درمان سقط عفونی

درمان اولیه در درجه اول بستگی به ارزیابی وضع عمومی مریض، کنترل خونریزی، جایگزینی خون و مایع از دست رفته و شروع درمان با آنتی بیوتیک دارد بلافاصله بعد از آنکه بیمار در بیمارستان پذیرفته شد باید برای تعیین وسعت عفونت لگنی در صورت وجود آن و خارج کردن بخشهایی از جفت که دیده می شود و نیز برای بدست آوردن نمونه ای از رحم جهت مطالعه باکتریولوژیک سریعاً معاینه لگنی انجام می شود. اگرIUD وجود دارد باید حتماً خارج شود زیرا در اشخاصی که دارای IUD هستند دچار یک عفونت شدید می شوند میزان مرگ و میر تا حدود 7 برابر افزایش می یابد ولی باید از هر گونه دست کاری غیر ضروری دیگر اجتناب کرد پس از تعیین ارگانیسم به وسیله آنتی بیوگرام باید آنتی بیوتیک مناسب استفاده شود.

7)سقط عادتی

سقط عادتی حالتی است که در آن 3 سقط متوالی و پی در پی در خانم باردار ایجاد شده باشد. عوامل ایتولوژیک مسئول سقط های تکراری شامل نقایص ساختمانی مادرزادی و اکتسابی رحم و گردن رحم، و علت های مانند نارسایی های ایمولوژیک که خود به اندازه کافی شناخته نشده اند، می گردند. فقط در 60 درصد زوجها یک عامل ایتولوژیک قابل شناسایی است.

درمان: درمان مؤثر سقط عادتی بایستی پیش از برقراری بارداری آغاز شود. اگر بتوان علل را روشن ساخت، اغلب مسائل قابل حل خواهد بود. و اگر هیچ علتی پیدا نشود، می توان به زوج اطمینان خاطر داد که آنها 75 درصد شانس به پایان رساندن بارداری بعد را دارند. شرط احتیاط آن است که سعی شود تا هر گونه کمبود تغذیه ای، سیگار کشیدن، الکل یا استفاده داروها اصلاح شود. درمان جراحی برای اصلاح نقایص مادرزادی و برداشتن لیومیوم زیر مخاطی انجام می شود دوختن دور گردن رحم cerdage با انواع نخ های بخیه برای اصلاح بی کفایتی گردن رحم انجام می شود یک بخیه از یک ماده غیر قابل جذب محکم زیر مخاط گردن رحمی- مهبلی زده می شود که گردن رحم را در سطح دهانه ی داخلی دور می زند و سپس گره زده می شود این را بخیه شیرودکار می نامند. این بخیه باید هفته 38 و 39 بارداری یا زودتی در صورتی که مادر دچار درد زایمانی زودتر از موعد گردد بر داشته شود بیمار از نظر روانی باید حمایت گردد..

8) سقط اجتناب ناپذیر:

پارگی آشکار پرده ها که با نشت مایع آمنیون پدیدار می شود. در صورت وجود ویلاتاسیون سرویکس نشانه ای تقریباً قطعی از سقط است. به طور شایع، یا انقباضات رحمی بسرعت شروع و منجر به سقط می شوند و یا اینکه عفونت رخ می دهد. به ندرت جاری شدن مایع از رحم در نیمه ی اول حاملگی، بدون عواقب وخیم رخ می دهد. مایع ممکن است قبلاً در بین آمینون و کوریون تجمع پیدا کرده باشد بنابراین، اگر ترشح ناگهانی مایع در اوایل حاملگی قبل از هرگونه درد، تب یا خونریزی رخ بدهد، زن مبتلا باید در بستر استراحت کند و تحت نظر گرفته شود. اگر بعد از 48 ساعت مایع آمینون بیشتری دفع نشود و خونریزی، درد یا تب وجود نداشته باشد بیمار می تواند بجر تمام اشکال دخول واژینال، فعالیت های معمول خود را از سر بگیرد. با وجود این، اگر همراه با جاری شدن مایع و یا بعد از آن خونریزی، در دو تب رخ بدهد، باید سقط از انواع غیر قابل اجتناب تلقی شود و رحم تخلیه گردد.

درمان سقط اجتناب ناپذیر: اگر احتمال زنده مانده جنین در سقط غیر قابل اجتناب امکان پذیر نیست سعی در حفظ حاملگی کاری بیهوده بوده و هدف از درمان تخلیه رحم برای جلوگیری از بروز عوارض بیشتر مثل عفونت و خونریزی است هموگلوبین در ابتدا بایستی اندازه گیری شده و در صورت نیاز به خون جایگزین شود. در بسیاری از موارد بصورت سرپایس می توان تجویز مسکن و مهار عصبی پاراسریکال پس از تزریق وریدی cc1000 نرمال سالین تزریقی حاوی 20-10 واحد اکس توسین رحم را به کمک واکیوم یا ساکشن کورتاژ تخلیه نمود.

اختلالات اندوکرین

نارسایی مرحله ی لوئتال از طریق تحریک فولیکول زائی.تحریک عملکرد لوئتال و یا از طریق حمایت از مرحله لوئتال مورد درمان قرار گرفته است. این کار با القای تخمک گذاری بوسیله کلومفین لیترات گوناد و تروپین دیاوسگی انسان(hmg) و یا تجویز مکملهای پروژسترونی اگزون صورت گرفته است. کلومیفن سیترات با تقویت ترشح گوناد و تروپین سبب تسهیل فولیکول زائی و تولید پروژسترونی خود و با متصل شدن به گیرنده های استروژن در داخل اندومتر باعث پیدایش اختلالات مرحله لوتئال شود. گزارشهای ارائه شده در مورد افزایش میزان بروز سقط جنین در برخی از زنان تحت درمان القای تخمک گذاری ممکن است. ناشی از القا شدن کمبود مرحله لوتئال توسط کلومفین سیترات بوده باشند. بنابراین برای تآیید این امر که نارسائی مرحلة لوتئال پیش از برای حاملگی درمان ضرورت شده است. تکرار بیوپسی اندومتر در خلال یک سیکل درمان ضرورت دارد فعالیت ضد استرژنی کنومفین سیتر است. مکن است. اثر نامطلوبی را بر کمیت و کیفیت موکوس سرویکس اعمال کند. پس از تأیید شدن این امر که القای تخمک گذاری سبب اصلاح نارسائی مرحله ایجاد شده توسط لکومیفن را مد نظر دارد.

درمان:

اثر درمان بر میزان حاملگی در زنان مبتلا به نارسائی مرحله لوتئال به اثبات نرسیده است. با وجود این در موارد سقط جنین، القای تخمک گذاری در صورت به اثبات رسیدن نارسائی شدید مرحله ی لوتدال در نتیجه ی لیوپس: بیش از 5 روز خارج از فازی قابل توجیه خواهد بود. تحویز مکملهای پروژسترونی در نقایص خفیف تر مرحله ی لوتئال، روشی قابل قبول است (یعنی اگر نتیجه بیوپیسی 5-3 روز خارج از فاز باشد). اگر تجویز مکملها پروزسترونی برای حمایت از مرحله لوتئال انتخاب شود.

درمان با 50 میلی گرم پروژسترون دو با در روز تخمک گذاری آغاز شده و تا هفته 9-8 حاملگی ادامه داده شده اگر چه با استفاده از تزریقهای داخلی عضلاتی ممکن است. سطوح بالاتری از پروژسترون در خون محیطی حاصل شود. اما با مصرف شیافهای واژنیال پروژسترون سطوح داخل رحم بالاتر از پروژسترون مشاهده شده اند.

هم از گوناد وتروپینها و هم از Gnrh با موفقیت در درمان نارسائی مرحله ی لوتئال استفاده شده است. از روشهای دیگر برای تحریک تولید پروژسترون در مرحله ی لوتئال می توان به استفاده از تزریقات hcg (5000- 15000 واحد) هر 5-2 روز پس از غلیان LH در 8 هفته اول حاملگی اشاره کرد که البته کارآئی آن بطور یقین ثابت نشده است. و حتی ممکن است در صورت تجویز شدن دیر هنگام(در خلال مرحله لوتئال) سبب کاهش تولید پروژسترون شود.

القای تخمک گذاری ممکن است در زنان مبتلا به اختلالات هیپرآندورؤنی و ترشح بیش از حد LH از طریق سرکوب رهائی LH از هیپوفیز با القای Ghrh مؤثر واقع شود. حساسیت زدائی از هیپوفیز با استفاده آگونیتهای Ghrh. برای کاستن از میزان سقط جنین در زنان مبتلا به Pcis، گزارش شده است که دیاترمی لاپاروسکوپیک تجمدان میزان بروز سقط خود به خود را در زنان مبتلا Pcos کاهش می دهد.(16 درصد در برابر میزان مورد انتظار یعنی 40-30 درصد) تا انجام شدن مطالعات خوب طراحی شده آینده نگر و تصادفی کنترل شده، نباید اشتیاق شدیدی به درمان با آگونیستهای(nrh) و دیاترمی تخمدان برای درمان سقط جنین در زنان مبتلا Pcos پدیدار می شود. شواهدی دال بر این امر وجود ندارند که Ivf یا سایر روشهای کمک باروری(zift,Gief,Tui و غیره)بتوانند در پیشگیری از سقط راجعه در زنان فاقد دشواری در حامله شدن مؤثر واقع شوند. افزایش میزان بروز سقط خود به خود در اثر اختلالات کروموزومی به دنبال القای تخمک گذاری گزارش شده است.

بیشتر بدانیم

مطالعات اپیرمیولوژیک نشان می دهند که احتمال به پایان رساندیدن یک حاملگی موفقیت آمیز حتی پس از 4 سقط خود به خودیِ پی در پی،تقریباً 60 درصد است در اکثر این مطالعات اپیدمیولوژیک نه اتیولوژیهای بالقوه زمینه ای برای سقط خود به خودی و نه سن مادر در نظر گرفته نشده اند با وجود این از نظر یک حاملگی موفقیت آمیز به اتیولوژی سقطهای خود به خودی قبلی بستگی دارد احتمال یک حاملگی موفقیت آمیز در زوجهایی که تنها عامل زمینه ساز برای سقط خود به خودی در آنها اختلال کروموزومی است. بسته به مطالعه انجام شده از 20 تا 78 درصد متغیر بوده است در زنان مبتلا به ناهنجاریهای مولرین پس از اصلاح ناهنجاری با عمل جراحی میزان حاملگی موفقیت آمیز بین 60تا 78 درصد خواهد بود اصلاح کردن یک اختلال اندوکرین احتمالی در زنان مبتلا به سقط راجعه با بهترین پیش آگهی از نظر موفقیت آمیز بودن حاملگی همراه است(بیش از 90 درصد) درمان آنتی بیوتیکی برای یک عفونت سرویکس که احتمالاً واسطه سقط جنین است. به احتمال 90-70 درصد به تولد نوزاد زنده می انجامد در زنان درمان شده به علت سندرم آنتی فسفولیپيد، میزان حاملگی قادر به حیات 90-70 درصد گزارشِ شده است که وجود اندکس مقاومتی غیر طبیعی در سونوگرافی داپلر رنگی در زنان مبتلا به سندرم آنتی فسفولیدپشگوئی کنند پیش آگهی بد ترشح سیتوکینهای امبریوتوکسیک توسط سلولهای ایمنی(اینتر فرون گاما و فاکتور نکروز تومور) در زنان دارای سابقه سقط راجعه غیر قابل توجیه می تواند با ارزش پیشگوئی کنندگی مثبت 76% و با ارزش پیشگویی کنندگی منفی 86% چشم انداز حاملگی را آشکار سازد از 56 زنی که در اوایل حاملگی از نظر ایمنی TH نتیجه نتیجه مثبت داشتند 40 زن دچار سقط جنین شدند(71 درصد) و 16 زن یک نوزاد زنده را به دنیا آوردند(29 درصد) از 85 زنی که در اوایل حاملگی از نظر ایمنی TH نتیجه منفی داشتند تنها 11 زن دچار سقط خود به خودی در مراحلِ بعدی حاملگی شدند(13 درصد) و 74 زن یک نوزاد زنده را به دنیا آوردند(87 درصد) احتمال بدست آوردن حاملگی موفقیت آمیز در افرادی که اتیولوژی سقط های قبلی در آنها مشخص نیست 86-40 درصد است میزان به دنیا آوردن نوزاد زنده پس از اثبات فعالیت قلب جنین 6-5 هفته پس از آخرین قاعدگی در زنان مبتلا به دو یا چند سقط خود به خودی غیر قابل توجیه تقریباً 77 درصد است.

1)عوامل جنینی

الف) تکامل غیر طبیعی زیگوت: شایعترین یافته در سقطهای خود به خودی زود هنگام تکامل غیر طبیعی زیگویت، رویان، جنین ابتدائی و گاهی جفت است. در 40 درصد از سقط هایی که قبل از هفته 20 رخ داده بودند نامنطقی بودن مورفولوژیک رشد را نشان دادند.

ب) سقط آنوپلوئید: تقریباً 50 تا 60 درصد رویانها و جنین های ابتدایی که خود به خودی سقط می شوند حاوی ناهنجاری های کروموزمی هستند که مسئول تلف شدن آنها در اوایل بارداری هستند. 95٪ ناهنجاریهای کروموزمی ناشی از خطاهای پدری هستند جنین های تتراپلوئید بندرت زنده به دنیا می آیند و اکثر آنها در مراحل کاملاً اولیه حاملگی سقط می شوند. جنین های پلوئید نسبت به جنین های آنوپلوئید تمایل به سقطهای دیررس حاملگی دارند و معمولاً سه چهارم سقط های آنوپلوئید قبل از هفته 8 حاملگی رخ می دهند این سقط ها معمولاً در مادران بالا 35 سالگی افزایش دارد.

2) عوامل مادری: عامل سقط های یوپلوئید به درستی شناخته شده نیستند هر چند که انواع اختلالات طبی شرایط محیطی و ناهنجاری های تکاملی می تواند در سقط یوپلوئید دخالت داشته باشند.

الف) عفونتها: بعضی از عفونتها از علل غیر شایع سقط ذکر شده اند هر چند که بروسلا آبورتوس و کمپیلوباکتر فتوس از علل شناخته شده سقط مزمن در احشام هستند ولی این ایجاد و سقط در انسان توسط لیستر یامنوسیتوژن یا کلامید یا تراکوماتیس وجود ندارند.

ب) بیماری های مزمن ناتوان کننده ثانویه: در اوایل حاملگی جنین ها به ندرت به دلیل بیماری های مزمن ناتوان کننده مانند سل یا کارسینوماتوز سقط می شوند با وجود این گزارش شده است که اسپروسلیاک هم در مرد هم در زن سبب ناباروری و سقط های راجعه می شود.

3) عوامل ایمونولوژیک: فرضیه های ایمونولوژیک چندی برای توضیح دادن چگونگی سقط جنین در انسان پیشنهاد شده اند. سیستم ایمنی بدن، یک سیستم پیچیده و یکپارچه است که با هدف دفاع از یک موجود در برابر بافتهای غیر خودی عمل می کند این مفهوم که جنین یک گرافت بیگانه از نظر ایمونولوژیک بوده و باید برای باقی ماندن آن مادر دارای تحمل ایمونولوژیک باشد برای بار اول توسط medawer در سال 1953 میلادی عنوان شده. چون رویان و تروفوبلاست در حال تکامل هر دو برای سیستم ایمنی مادر جنبه ی خارجی دارند. سیستم ایمنی را می توان به دو روش زیر تقسیم کرد. 1-سیستم ایمنی هورمورال که با واسطه ی پلاسماسل های ترشح کننده آنتی بادی عمل می کند 2- سیستم ایمنی سلولی که با واسطه انفوسیتهای T ماکروفاژها و سلولهای دیگر است چهار مکانیسم ایمنی هومورال برای سقط خود به خودی پیشنهاد شده است. در جانورانی که برای تولید آنتی بادیهای ضداسپرم اقدام به مصون سازی آنها بر علیه اسپرم شده است. سقط خود به خودی دیده شده است. همچنین گزارش کردند در زنانی که در سرم خود دارای آنتی بادیهای ضد اسپرم هستند خطر سقط خود به خودی افزایش می یابد. هیچیک از فرضیه هایی که بوجود آمده در مورد سقط به اندازه فرضیه دخیل بودن کمبود آنتی بادیهای بلوکانِ مادر در سقط خود به خودی راجعه مورد توجه قرار نگرفته است. در زنانی که سابقه سقط زودرس دارند مقادیر بالای آنتی بادیها احتمال سقط مکرر را 70 درصد افزایش داده

اشتیاق توأم با یأس برای بچه دار شدن زوجهای مبتلا به سقط راجعه به جستجوی روشهای جانبی درمان از قبیل ایمونوتراپی وا می دارد. روشهای ایموتراپی پیشنهاد شده برای سقط ارائه داده اند علیرغم تعداد مقالات پیشنهاد کننده ایمونوتراپی، کارآئی این روش بطور قطعی ثابت نشده است.

درمانها

روشهای درمان برای زنان مبتلا به اختلالات رحمی ناشی از برخورد بادی تیل استیل بسترول اندک هستند. سرکلاژ سرویکس با استفاده از روشها shirodkar یا Mcdonala. باید در حوالی هفته 14 حاملگی به انجام برسد. تا از سقط جنین در اثر بی کفایتی سرویکس جلوگیری شود. در مواردی که قبلاً این روش با شکست مواجه شده اند می توان سر کلاژ داخل شکمی را مد نظر قرار داد اما بعلت میزان بالای عوارض در این روش، سرکلاژ داخل شکمی باید تنها توسط پزشکان با تجربه در این زمینه انجام داده شود.

اندومتریوز در صورت کشف شدن در ارزیابی تشخیص باید از طریق پلوسیکوپی تحت ازکیون قرار گیرد. اگر آدنومیوز به شکل یک آدنومیوم سبب به هم خوردن شکل طبیعی محوطه ی داخل رحم شود باید رزکسیون آن را مد نظر قرار داد.

الف) نقایص رحم: حتی بیومیوم های بزرگ و متعدد رحم معمولاً سبب سقط که نمی شوند اما در صورتی که این ضایعات با سقط در ارتباط باشند محل آنها اهمیت بیشتری از اندازه ی آنها دارد. سندرم آشرمن که با چسبندگی(سینش های)رحمی مشخص می شود معمولاً در اثر تخریب مناطق بزرگی از اندو متر به علت کورتاژ به وجود می آید. اگر در این زنان حاملگی رخ دهد ممکن است مقدار باقیمانده ی اندومتر برای حمایت حاملگی کافی نباشد و سقط رخ بدهد.

درمان: درمان پیشنهادی شامل چسبندگی ها از طریق هیستروسکوپی و قرار دادن یک وسیله داخل رحمی جلوگیر از حاملگی برای ممانعت از عود است تعدادی از پزشکان درمان مداوم با دوز بالای استروژن را نیز به مدت 60-90 روز بعد از لیزر چسبندگی پیشنهاد می کنند. که با این کار 80 درصد سقط کاهش می یابد.

ب) نارسایی سرویکس: اصطلاح نارسایی سرویکس(incompetentcelvix) به طور مرسوم برای توصیف نوعی حالت مشخص مامایی به کار می رود. به طور کلاسیک نارسایی سرویکس در سه ماهه دوم مشخص می شود که با پرولاپس و برآمده شده پرده های جنینی به داخل واژن همراه است و به دنبال آن خروج جنین نارس رخ می دهد. متأسفانه در زنانی که در سه ماهه دوم دچار سقط می شوند اغلب شرح حال و یافته های بالینی به نحوی هستند که نارسایی واقعی سرویکس سرکلاژ است این کار بدین منظور صورت می گیرد که سرویکس ضعیف با تکنیک جراحی و با استفاده از انواع خاصی از بخیه های string-puvse تقویت شود. باید به زنان توصیه شود فعالیت فیزیکی خود را کاهش دهند و از نزدیکی جنسی بپرهيزند. و معاینه سرویکس هر هفته یا هر دو هفته یک بار برای بررسی افاسمان و دیلاتاسیون سرویکس صورت می گیرد.

1- هیپو تیروئیدی: فقر، ید ممکن است با افزایش سقط ارتباط داشته باشد. اثر هیپوتروئیدی بالینی با سقط اوایل بارداری با اندازه کافی مطالعه نشده است حتی در موارد فقدان هیپوتیروئیدی آشکار، ارتباط اتو آنتی بادیهای تیروئیدی با افزایش میزان بروز سقط گزارش شده است در مقابل سایر پژوهشگران هیچ افزایشی در میزان بروز آنتی بادیهای تیروئیدی در زنان مبتلا به سقط هاس راجعه در مقایسه با گروه های شاهد طبیعی مشاهده نکرده اند.

2- دیابت قندی: سقط خود به ودی و ناهنجاریهای عمده مادر زادی هر دو در زنان مبتلا به دیابت وابسته به انسولین افزایش یابند. میزان این خطر وابسته به میزان کنترل متابولیک در سه ماهه اول است در تحقیقات به عمل آمده[1] کنترل عالی گلوکز در عرض 21 روز از لقاح با گروه های شاهد غیر دیابتی می شود با وجود این در صورت کنترل نامناسب گلوکز افزایش قابل توجهی در میزان سقط ایجاد می شود.

4)عوامل مربوط به پدر

دخالت احتمالی عوامل مربوط به مرد در سقط راجعه به جز در مرد ناهنجاریهای کروموزومی به طور کامل مشخص نشده است اعتیاد پدر به الکل حتی در صورت اصلاح شدن مصرف الکل توسط مادر ظاهراً با سقط راجعه در ارتباط است مکانیسم این ارتباط شناخته نشده است اما ممکن است با آثار رمیتوژنیک بالقوه الکل بر روی اسپرم در ارتباط باشد تراتو اسپرمی با سقط خود به خودی اما نه با اختلالات سیتوژنیکی در ارتباط دانسته شده است در زنان دریافت کننده اسپرم از افراد دهنده اگر شوهر دچار آزواسپرمی است میزان سقط خود به خودی بیشتر خواهد بود مکانیسم های مسئول این امر ناشناخته نشده اند. دو مطالعه در مورد ارتباط بالقوه اختلالات مایع منی در سقط راجعه اخیراً کامل شده اند با وجود این نه تعداد اسپرم به مورفولوژی آن در مردان دارای زنان مبتلا به سقط راجعه و در مردان در ارای زنان واجد حاملگی طبیعی تفاوت قابل توجهی نداشته اند همچنین در بین این گروه ها و استانداردهای کنترل منتشر شده از طرف سازمان بهداشت جهانی تفاوتی در پارامترهای اختلالات کروموزومی اسپرم قطعاً با سقط ارتباط دارند.

مهمترين علل هاي سقط

1)عوامل محیط: بسیاری از دیگر عوامل و ارتباطات نیز در سقط اسپر رادیک و راجعه دخالت دارند یکی از این عوامل، عوامل طبیعی مانند تماس طولانی مدت با مواد شیمیایی حلالهای آلی( مثل تترالکرید کربن) و مسمومیت با فلزات سنگین در اثر مصرف جیوه و سرب و همچنین پرتوهای یونیزان به عنوان عوامل سقط زا شناخته شده اند. تماس با میدانهای الکترومغناسی مانند حالتی که در افراد ساکن در مجاورت خطوط انرژی پرولتاژ الکتریکی و یا در موارد تماس طولانی مدت با پایه های پخش و پذیرش محتمل است این عدم وجود افراد کنترل و عدم وجود قدرت آماری کافی در این مطالعات باعث پیدایش اختلاف نظرهایی در مورد ارتباط این عوامل با سقط شده است.

2)عوامل عفونی:

1- عفونت ها: بیماری های عفونی از مشکلات قابل توجه در زمینه ی سلامت مادر هستند تقریباً 5 درصد در مرگ و میرهای مادری که به مراکز درمانی گزارش می شوند با سقط خود به خودی در ارتباط با بوده اند از این موارد مرگ و میر تقریباً نیمی از آنها ناشی از عفونت بوده اند عفونت های باکتریائی، ویروس، انگل و قارچی و عفونت های مشترک بین انسان و دام با سقط راجعه در ارتباط هستند ارتباط عفونت ها با سقط از جمله ی ضد ونقیض ترین و

ناشناخته ترین ایتولوژیهای احتمالی برای سقط جنین است. در بزرگترین و جدیدترین بررسی های مطالعاتی منتشر شده در مورد اتیولوژی سقط راجعه یک اتیولوژی عفونی احتمالی تنها 5 درصد افراد یافت شده است چون وجود یک ارتباط علت و معلولی بین یک ارگانیسم خاص و سقط خود به خودی را به آشکاری می توان به اثبات رسانید بنابراین عامل عفونی باید در مادر جفت و بافت جنین تشخیص داده شود.

الف) باکتری ها: مایکوپلاسماها از جمله مایکوپلاسما هومینیس و اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم، شایعترین ارگانیسمهای در ارتباط با سقط خود به خودی هستند برای بار نخست در بافتهای حاصل از سقط در زنان مبتلا به سقط مایکوپلا سما شناسایی شد. با وجود این مایکوپلاسما در دستگاه تناسلی ادراری مردان و زنان دارای فعالیت جنسی به وفور عفونت های بالا رونده در اثر این ارگانیسمها محتمل هستند و سبب اندومتریت و ساپنژیت می شوند. کلامید یاتراکوئاتیس یکی دیگر از ارگانیسمهای باکتریابی که عمدتاً از طریق مقاربتی انتقال می یابد و نقش آن در سقط خود به خودی جنبه نظری و فرضی دارد. عفونت های کلامید یاتراکوماتیس با سقطهای سه ماهه دوم و پارگی بیش از موعد پرده های جفتی در ارتباط بوده اند. در آن دسته از زنانی که به علت اندومتریت ساپنژیت ناشی از عفونت باگونوکوک یا سایر بیماری های مقاربتی بستری شده بودند میزان سقط خود به خودی 29 درصد گزارش شده است.

ب) ویروسها: سیتومگا لو ویروس با مواردی تک گیر از سقط خود به خودی در ارتباط بوده ولی ارتباطی با سقط راجعه نداشته است این ویروس می تواند در فرزندان به دنيا آمده از مادران آلوده سبب اختلالات نورولوژیک و عقب ماندگی ذهنی شود. خطر آلوده شدن نوزادان با ویروس هر پس کاملاً مشخص شده است خطر خود به خودی نیز در اثر عفونت با این ویروس افزایش می یابد. در زنان دارای تیترهای سرمی افزایش یافته از آنتی بادیهای ضد ویروس هر پس افزایش سه برابر در میزان سقطهای فراموش شده گزارش شده است ویروس سرخچه یکی از دیگر ویروسهاست که تراتوژن بودن آن کاملاً شناخته شده است و سبب پیدایش ناهنجاریهائی در اعضای مختلف جنین می شود وقفه تکاملی جنین، نابینایی و ناشنوائی در صورت رخ دادن عفونت سرخچه ی مادری در خلال هفته های اول حاملگی شایع هستند سقط خود به خودی نیز محتمل است ویروسهای دیگری با سقط خود به خودی در ارتباط بوده اند ویروسهای واریولا و واکسینا ممکن است به سقط تولد نوزاد مرده و مرگ و میر مادران منجر شوند عفونت حاد مادری با ویروس هپاتیت B با سقط در ارتباط بوده.

ج) انگلها: به علت عدم انتقال ترپونماپالیدوم از طریق جفت تا هفته 16 بارداری عفونت با این ارگانیسم معمولاً از علل احتمالی سقط به حساب نمی آید با وجود این یافتن این ارگانیسم ها در سقط های انتخابی سه ماهه اول نشان می دهد که انتقال جفتی اسپروکت در اوایل بارداری امکان پذیر است و این امر دلالت بر این دارد که این عفونت ها ممکن است بتواند باعث سقط خود به خودی شود.

د) عفونت های زئونوتیک(مشترک بین استان و حیوان) به جز لیستریوزو توکسوپلاسموز، عفونتهای زوئونوتیک دیگری نیز با سقط ارتباط دارند که شامل بروسلوزیستارکوز هستند عفونت هائی نادر هستند اما در صورتی که قادر به القای سقط جنین در جانوران باشند ممکن است بتوانند در انسان نیز به سقط منجر شوند. بروسلا ابورتوس درگاوها،خوک ها،سگ هاوبزها سبب می شود یک موردعفونت داخل آمنيوني بابروسلاابوروتوس که سبب سقط مي شود اين ارگانيسم به عنوان يک عفونت ژینولوژ یک که واسطه ی سقط خود به خودی در انسان است گزارش شده است کامپیلو باکتر هم در گوسفندان و هم در گاوها باعث سقط در انسان ها باعث اسهال عفونت انسان از منابع حیوانی و به ویژه از شیر منشأ می گیرد کامپیلو باکتریوز با سقط خود به خودی در انسان ها در ارتباط بوده است. ممکن است افرادی به صورت مزمن و بدون علامت ناقل این ارگانیسم باشند.

هـ) قارچی: عفونت با کاندیدا آبیکانس در دوران حاملگی یک مشکل نسبتاً خفیف است با وجود این 23 مورد کوریو آمنیونیت در ارتباط با کاندیدا آبیکانس گزارش شده است در بین موارد 3 مورد سقط خود به خودی و یک مورد زایمان جنین مرده وجود داشته است.

هرارگانیسمی که توانایی عبور از طریق جفت را داشته باشد از دیدگاه تئوریک می تواند سبب سقط خود به خودی شود. ارگانیسم های بورلیا و لپتوسپیرا ممکن است از طریق جفت به جنین انتقال پیدا کنند. مکانیسم های سقط ناشی از ارگانیسمهای عفونی عمدتاً مزمن هستند با وجود این هم آثار مستقیم و غیر مستقیم ممکن است دراين میان دخالت داشته باشند عفونت مستقیم جنینی ممکن است از طریق ایجاد کردن تغییرات عروضی و آشفته ساختن عملکرد سلولی به سقط منجر شود. چنین عنوان شده است که عفونت های ویروسی می توانند در دوران بارداری سبب اختلالات هورمونی شوند و این امر می تواند به سقط جنین بیانجامد افزایش حرارت مرکزی بدن در پاسخ به عفونت نیز ممکن است به مرگ جنین منجر شود دیگر آثار غیر مستقیم عفونتها که در سقط خود به خودی دخالت دارند شامل فعال شدن سلولهای ایمنی و التهابی هستند که به ترشح سیتوکینهائی با قابلیت سمی برای بارداری منجر می شود.

3-عوامل ژنتيکي:

تنها علت بلا منازع برای سقطهای خود به خودی راجعه اختلال ساختمانی کروموزومی در یک یا هر دو والِد مبتلا به سقطهای راجعه است سابقه خانودگی به تنهایی برای رد کردن احتمال یک ناهنجاری کروموزومی کافی نیست اختلالات کروموزومی مادر زادی ممکن است به ارث رسیده یا به صورت denov با جهش خود به خودی در خلال مراحل اولیه تکامل رویانی بود می آیند. دیگر عوامل ژنتیکی ممکن است ژنهای ناشناخته ای را درگیر کنند اما این ژنها شناسایی نشده اند اختلالات کروموزومی در 6-3 درصد از زوجهای مبتلا به سقط راجعه رخ می دهند شایع ترین اختلالات کروموزومی که سقط راجعه رخ می دهد. دو سوم جابجایی ها از نوع متقابل از یک شکستگی و مبادله ی کروماتین بین دو کروموزوم غیر هومولوگ در جریان میوز ناشی می شود. و در آن ماده ژنتیکی از بین نمی رود. اعتقاد بر این است که عوامل نامشخص انتخاب کننده اسپرم در دستگاه بارداری زنان باعث می شوند که در موارد وجود یک اختلال در کاریوتیپ پدر نسبت به وجود همان اختلال در کاريوتیپ مادر احتمال ناهنجاری های کروموزومی کمتر باشد به همین دلیل است که تریزومی 21 در هنگام تولد در صورت وجود جابه جائی 21/14 و در پدر تنها 3-2 درصد و در صورت وجود این جابه جایی در مادر در حد 10 درصد است. از دیگر اختلالات ساختمانی کروموزومی والدین که ممکن است در سقط های راجعه دخالت داشته باشند می توان به موازئیسم نقایص تک ژنی اشاره کرد. اختلالات تک ژنی را می توان یا از طریق بررسی دقیق سابقه خانوادگی و یا بوسیله ی بررسی یک طرح ویژه از اختلالات سندرمي با طرح وراثتی مورد شناسایی قرار داد. به ندرت اختلالات وابسته به کروموزوم X می توانند به سقط راجعه جنینهای مذکر(اما نه جنین های مذکر) منجر شوند اختلالات ژنتیکی بالقوه والدین در سقط راجعه خود به خودی دخالت دارند.

تنها علت بلا منازع برای سقط های خود به خودی راجعه، وجود اختلالی ساختمانی کرومزمی در یک یا هر دو والد مبتلا به سقطهای راجعه است. سابقه خانوادگی به تنهایی برای رد کردن احتمال یک ناهنجاری کروموزومی کافی نیست. اختلالات روموزومی مادرزادی ممکن است به ارث رسیده یا به صورت denovo با جهش خود به خودی در خلال مراحل اولیه تکامل رویانی بوجود آیند دیگر عوامل ژنتیک نیز ممکن است ژنهای ناشناخته ای را درگیر کنند. اما این ژنها شناسائی نشده اند.

اختلالات کروموزومی در 6-3 درصد از زوجهای مبتلا به سقط راجعه رخ می دهند. شایع ترین اختلال کرموزومی که در سقط راجعه دخالت دارد، یک جابه جایی متعادل است که اغلب در مادر مبتلا به سقط راجعه رخ می دهد. دو سوم جابه جایی ها از نوع متقابل و یک سوم آنها از نوع رابرتسونین هستند. جابه جایی متعادل متقابل، از یک crossover یا شکستگی و مبادله ی کرومانینبین دو کروموزوم و غیر هومولوگ در جریان میوز ناشی می شود. و در آن ماده ی ژنتیکی از بین نمی رود. جابه جائی رابرتسونین از یک crossover در نزدیکی سانترومر بین کروموزومهای اختصاصی ناشی می شود و با از بین رفتن یک سانترو مرودو بازوی کوتاه کروموزوم مبتلا حاوی همراه است. این حالت به یک وضعیت 45 کروموزم ی متعادل مجحز می شود که در آن کروموزوم مبتلا حاوی بازوهای بلند دو کروموزوم آکروسانتریک است. کروموزومهای 22،16،9،7،6 بیشتر از همه در جابه جایی های متقابل در گیر می شوند.

کروموزوم های 22،21،15،14،13 نیز دچار جابه جایی های رابرتسونین می شوند. در جابه جایی های رابرتسونین، در 58 درصد موارد بازوهای بلند کروموزومهای 14،13(a14،a13) گرفتار می شوند. جابه جایی های رابرتسونین، که کروموزومهای هومولوگ را درگیر می کنند، همواره به لقاحهای آنوپلوئیدی به صورت تریزومی یا مونوزومی، منجر می شوند. احتمال سقطهای خود به خودی قابل تشخیص از نظر بالینی در زوجهای مبتلا به جابه جایی های مبتلا به جابه جایی های متقابل 50 درصد برآورد شده است. اما در زوجهائی که یکی از آنها حامل یک جابه جایی را بر تسونین است، این میزان کمتر از 25 درصد تخمین زده می شود در زوجهائی که تا کنون نوزاد زنده ای نداشته اند، احتمال کشف یک جابه جایی بیشتر است اما باید توجه داشت که وجود سابقه سقطهای خود به خودی توأم با تولد نوزاد مرده و تولد نوزاد زنده با یا بدون ناهنجاریهای مادرزادی نیز ممکن است در آنالیز کاریوتیپ با اختلالات کروموزومی در والدین همراه باشد.

بنابراین حصول اطمینان از اینکه اختلالات کروموزومی بالقوه در موارد سقط در زوجهای دچار دو یا بیش از دو سقط خود به خودی دخالت دارند یا نه امری معقول و منطقی خواهد بود.

اعتقاد بر این است که عوامل نامشخص انتخاب کننده اسپرم در دستگاه باروری زنان، باعث می شوند که در موارد وجود یک اختلال در کار یوتیپ پدر نسبت به وجود همان اختلال در کار یوتیپ مادر، احتمال ناهنجاری های کروموزومی کمتر باشد به همین دلیل است که خطر تزویزمی 21 در هنگام تولد در صورت وجود جابه جائی 21/14 در پدر تنها 3-2 درصد و در صورت وجود این جابه جائی در مادر در حد 10 درصد است.

4) عوامل آناتومیک: عوامل آناتومیک با سقط راجعه در ارتباط هستند و گزارش شده است که در 15-10 زنان مبتلا به سقطهای خود به خودی راجعه رخ می دهند عوامل آناتومیکِ دخیل در سقط را می توان به ضایعات مادرزادی و اکتسابی تقسیم بندی کرد عدم متصل شدن مجاری مولرین به هم و با جذب شدن ناکامل سپتوم از جهت دُمی به جهت سری به ناهنجاری های مولرین مادرزادی که با سقط راجعه در ارتباط هستند منجر می شوند. در این ناهنجاریها به علت محدودیت فضا و بی کفایتی سرویکس عموماً سقط در سه ماهه دوم حاملگی مشاهده می شود بی کفایتی سرویکس ممکن است از تروما یا جراحی قبلی بر روی سرویکس نیز ناشی شود ناهنجاریهای مولرین ممکن است به علل زیر با سقط در سه ماهه اول در ارتباط میباشند1) در اثر محدودیت منبع خونی به مناطق گرفتار مثلاً در مورد یک سیستم رحمی و یا 2) در اثر پاسخ دهی غیر همزمان هورمونی در داخل بافت ديسید وائی که یک سپتوم با نقایص مولرین دیگر را که باعث لانه گزینی غیر مؤثر می شود بپوشاند. ناهنجاریهای شریان رحمی به عنوان علتی برای سقط راجعه پیشنهاد شده اند. عوامل آناتومیک اکتسابی که احتمالاً در سقط راجعه دخالت دارند شامل چسبندگی های داخل رحمی(سینش ها) لیومیومها و آندومتریوز، آدنومیوز هستند چسبندگی داخل رحمی که سندرم آشرمن نام گرفته اند یا به دنبال رحمی با سقط خود به خودی در ارتباطند. یکی دیگر از عوامل بوجود آورنده ی اضطراب در زنان مبتلا به سقط راجعه این است که آیا خاتمه دادن انتخابی به حاملگی در سالهای قبل می تواند عاملی در پیدایش بعدی دشواریهای باروری باشد؟ اندومتریت بعد از سقط می تواند عاملی در پیدایش چسبندگی ها و در مراحل بعد دربه خطر افتادن حاملگی بعدی دخالت داشته باشد. لیومیومهای رحم نیز با سقطهای مکرر ارتباط دارند مشخص کردن مکانیسمهای علت و معلولی کاری دشوار است. عوامل مکانیکی بسته به اندازه ساختمان اکتوژنیک موقعیت محل لیومیوم در ارتباط با جفت می توانند در سقط دخالت داشته باشند.

ناهنجاریهای مولرین بطور مرسوم از طریق روشها لاپاروتومی مورد بررسی و درمان قرار می گیرند جراحی ترمیمی Iones و متروشلاستی Tompkins، دو روش پر کاربرد برای اصلاح پستوم رحمی بوده اند. روشها هیتروسکوپِک درمان انتخابی برای لیومیومهای زیر مخاطی، چسبندگی های داخل رحمی سپتومهای داخلی رحمی و سایر ضایعات داخل رحمی ایت. متروپلاستی ترانس برویکال با هدایت سونوگرافی روش بی خطر و کار آمد گزارش شده است. استفاده ی همزمان از آنتی بیوتیکهای پروفیلاکتیک و درمان هورمونی پس از عمل، برای همه ی بیمارانی که تحت رزکیون ضایعات داخل رحمی با هیتروسکوپی قرار گرفته اند بکار گرفته شده است. تجویز مکملهای استروژنی پس از عمل اگر چه مورد اختلاف نظر است. اما ممکن است به دنبال رزکیون نواحی سطحی بزرگ مثلاً در موارد چسبندگی داخل رحمی سود مند باشد. با وجود این به دنبال رزکیون هتیروسکوپیک یک سپتوم داخل رحمی، این کار احتمالاً پروری نیست. در موارد لزوم تجویز مکملهای هورمونی، تجویز 5/2 میلی گرم استروژن کثروگه ی خوراکی در روز در 10 روز آخر به درمان افو زده می شود. در این روش بیمار باید در خلال سیکل پس از خونریزی اقدام به تلاش در جهت حاملگی کند. در موارد رخ دادن یک سوراخ شدگی رحمی یا در موارد انجام گرفتن متروپلاستی شکمی حاملگی باید حداقل به مدت سه سیکل به تأخیر انداخته شود. تا ترمیم رحم امکان پذیر گردد.

اگر چه زوجهای مبتلا به ناباروری در معرض خطر بالای عوارض زایمانی از جمله سقط خود به خودی قرار دارند. اما اختلالات موجود از نظر سقط جنین در بین سیکلها و طبیعی و القا شده، ارتباط با نحوه ی نظارت درمانی ندارد. اطلاعات فهرست بندی شده توسط جامعه ی تکنولوژیهای کمک با روی انجمن امریکائی طب باروری نشان می دهند که میزان سقط خود به خودی به دنبال GIFT بیشتر از این میزان به دنبال TVFET Gبیشتر از این میزان به دنبال TVFET است وابسته به سن بودن این پدیده ها، هنوز مشخص نشده است.

در زنان مبتلا به اختلالات تیروئید درمان با synthvoia در افراد هیپو تیروئید ممکن است. بویژه در صورت توأم بودن این اختلال با اختلالات قاعدگی و تخمک گذاری مفید واقع شود. سنجش میزان داروها تیروئیدی تا هنگام ایجاد شدن وضعیت یوتیروئید است همچنین، بروموگریپتین تنها باید در زنان مبتلا به هیپرپرولاکتینمی این درمان باید با سنجش و تنظیم مقدار دارو همواره باشد تا سطح پرولاکتین بیمار به حال طبیعی برسد این درمان طبی امروز بر سقط راجع جائی برای تجویز دارو ها تیروئیدی یا بروموکرییتین در زنان فاقد اختلالات تیروئیدی یا برولاکتین وجود ندارد

اختلالات اندوکرین

نارسایی مرحله ی لوئتال از طریق تحریک فولیکول زائی.تحریک عملکرد لوئتال و یا از طریق حمایت از مرحله لوئتال مورد درمان قرار گرفته است. این کار با القای تخمک گذاری بوسیله کلومفین لیترات گوناد و تروپین دیاوسگی انسان(hmg) و یا تجویز مکملهای پروژسترونی اگزون صورت گرفته است. کلومیفن سیترات با تقویت ترشح گوناد و تروپین سبب تسهیل فولیکول زائی و تولید پروژسترونی خود و با متصل شدن به گیرنده های استروژن در داخل اندومتر باعث پیدایش اختلالات مرحله لوتئال شود. گزارشهای ارائه شده در مورد افزایش میزان بروز سقط جنین در برخی از زنان تحت درمان القای تخمک گذاری ممکن است. ناشی از القا شدن کمبود مرحله لوتئال توسط کلومفین سیترات بوده باشند. بنابراین برای تایید این امر که نارسائی مرحلة لوتئال پیش از برای حاملگی درمان ضرورت شده است. تکرار بیوپسی اندومتر در خلال یک سیکل درمان ضرورت دارد فعالیت ضد استرژنی کنومفین سیتر است. ممکن است. اثر نامطلوبی را بر کمیت و کیفیت موکوس سرویکس اعمال کند. پس از تأیید شدن این امر که القای تخمک گذاری سبب اصلاح نارسائی مرحله ایجاد شده توسط لکومیفن را مد نظر دارد.

درمان:

اثر درمان بر میزان حاملگی در زنان مبتلا به نارسائی مرحله لوتئال به اشبات نرسیده است. با وجود این در موارد سقط جنین، القای تخمک گذاری در صورت به اثبات رسیدن نارسائی شدید مرحله ی لوتدال در نتیجه ی لیوپس: بیش از 5 روز خارج از فازی قابل توجیه خواهد بود. تحویز مکملهای پروژسترونی در نقایص خفیف تر مرحله ی لوتئال، روشی قابل قبول است (یعنی اگر نتیجه بیوپیسی 5-3 روز خارج از فاز باشد). اگر تجویز مکملها پروزسترونی برای حمایت از مرحله لوتئال انتخاب شود.

درمان با 50 میلی گرم پروژسترون دو با در روز تخمک گذاری آغاز شده و تا هفته 9-8 حاملگی ادامه داده شده اگر چه با استفاده از تزریقهای داخلی عضلاتی ممکن است. سطوح بالاتری از پروژسترون در خون محیطی حاصل شود. اما با مصرف شیافهای واژنیال پروژسترون سطوح داخل رحم بالاتر از پروژسترون مشاهده شده اند.

هم از گوناد وتروپینها و هم از Gnrh با موفقیت در درمان نارسائی مرحله ی لوتئال استفاده شده است. از روشهای دیگر برای تحریک تولید پروژسترون در مرحله ی لوتئال می توان به استفاده از تزریقات hcg (5000- 15000 واحد) هر 5-2 روز پس از غلیان LH در 8 هفته اول حاملگی اشاره کرد که البته کارآئی آن بطور یقین ثابت نشده است. و حتی ممکن است در صورت تجویز شدن دیر هنگام(در خلال مرحله لوتئال) سبب کاهش تولید پروژسترون شود.

القای تخمک گذاری ممکن است در زنان مبتلا به اختلالات هیپرآندورؤنی و ترشح بیش از حد LH از طریق سرکوب رهائی LH از هیپوفیز با القای Ghrh مؤثر واقع شود. حساسیت زدائی از هیپوفیز با استفاده آگونیتهای Ghrh. برای کاستن از میزان سقط جنین در زنان مبتلا به Pcis، گزارش شده است که دیاترمی لاپاروسکوپیک تجمدان میزان بروز سقط خود به خود را در زنان مبتلا Pcos کاهش می دهد.(16 درصد در برابر میزان مورد انتظار یعنی 40-30 درصد) تا انجام شدن مطالعات خوب طراحی شده آینده نگر و تصادفی کنترل شده، نباید اشتیاق شدیدی به درمان با آگونیستهای(nrh) و دیاترمی تخمدان برای درمان سقط جنین در زنان مبتلا Pcos پدیدار می شود. شواهدی دال بر این امر وجود ندارند که Ivf یا سایر روشهای کمک باروری(zift,Gief,Tui و غیره)بتوانند در پیشگیری از سقط راجعه در زنان فاقد دشواری در حامله شدن مؤثر واقع شوند. افزایش میزان بروز سقط خود به خود در اثر اختلالات کروموزومی به دنبال القای تخمک گذاری گزارش شده است.

6)عوامل متفرقه:

الف) داروها: تعداد زیادی از داروها و بویژه داروهای آنتی پروژسترون و آنتاگونستهای اسید فولیک از قبیل RU+86 و آمفوترین از عوامل شناخته شده سقط زاهستند با سقط خود به خودی ارتباط دارند داروهای ضد نئوپلاسم مانند سیکوفسفامید فلوئورواوراسیل و دو کمبولوبریکان در حیوانات سبب سقط می شوند تماس شغلی با این داروها در افراد تجویز کننده ی این عوامل شیمی درمانی در یک مطالعه با افزایش خطر سقط خود به خودی در ارتباط بوده است اما در مطالعات دیگر این ارتباط به اثبات نرسیده داروهای ضد تشنج مانند تری متاد بون و فنی توئین با ناهنجاری های مادر زادی ارتباط دارند اما فاقد ارتباط تماس با سقط خود به خودی هستند ولی اسید والپروئیک با سقط خود به خودی درارتباط است تماس با گازهای مورد استفاده در بی هوشی در خلال حاملگی با سقط خود به خودی در ارتباط بوده است در زنانی که در خلال حاملگی بیش از 2-1 جرعه در روز الکل مصرف می کنند هم در سه ماهه اول و هم در سه ماهه دوم حاملگی دو برابر این ميزان افراد کنترل است.

ب) لقاح در زمان نامناسب

از دیگر علل احتمالی سقط خود به خودی ممکن است لقاح در زمان نامناسب باشد که سبب بوجود آمدن یک جنین غیر طبیعی می شود این امر ممکن است ناشی از پیر شدن تخمک پیش از تخمک گذاری باشد که می تواند با دژ نره کردن DNA زمینه ساز آنوپلوئیدی شود شواهد زیاد، موجود در مورد مکانیسم احتمالی، از این یافته حاصل شده اند که در مواردی که تخمک گذاری پس از روز 18 سیکل قاعدگی رخ می دهد میزان جنینهای تریزومیک بیشتر از جنینهای دارای کاریوتیک طبیعی است. پیر شدن اووسیت ثانویه پس از تخمک گذاری سبب سقط می شود و همچنین انحرافات کروموزومی در اثر از بین رفتن یک پارچگی اوویست متحمل هستند و عدم جدا شدن کروموزومی می تواند به اختلالات کروموزومی منجر شود به سقط خودبه خودی بیانجامد. لقاح چند اسپرم که به پیدایش یک جنین تریپلوئیدی منجر می شود، در اوویستهائی که در سن بالاتری تخمک گذاری می کنند به علت اختلال واکنش کورتیکو گرانولر در اووریست پیر، متحمل تر است نشان داده شده است که اسپرم پیر حتی در جانوران تجربی نر و هم جانوران تجربی ماده، بیش از دست دادن قدرت باروری دست خوش شکستگی کروموزومی می شود. در صورتی که اسپرم به مدت 30 ساعت پیش از تخمک گذاری در دستگاه تناسلی خرگوش ماده قرار بگیرد، تکامل غیر طبیعی رویان در اثر اختلالات سیتوژنتیک رخ می دهد همچنین مشخص شده است که به تأخیر انداختن ورود اسپرم در موشهای صحرایی، تعداد حاملگیهای غیر طبیعی را افزایش می دهد. شواهدی دیگر در مورد دخالت لقاح غیر همزمان در زمینه سازی برای سقط جنین بر اساس بیشتر بودن شیوع لقاح های تریپلوئید در موارد فاصله دار بودن مقاربت از تخم گذاری به دست آمدهاند شواهدی در این وارد وجود ندارد.

نتيجه

سلامتي زنان وتحقيق وپژوهش دباره آنها ازشاخصه هاي مهم بهداشتي در سطح ملي است درکتاب ويليامز جلد دوم چنين برآورد شده که درسال 2002آمار حياتي کلا 336موردمرگ مادري شناسايي شده بود مرگ ومير مادري با سن ونژادارتباط دارد وبيشترين علل هاي مرگ وميرمادري مرتبط با حاملگي آورده شده است.

درحاملگي هاي نابه جا وسقطها ،خونريزي وعفونت علل اصلي مرگ مادر هستنددرطب بارداداري وزايمان تعدادي از موضوعات وجوددارندکه دراين زمينهاعوامل اجتماعي ،روند توليد مثل همه جوامعراتحت تاثير قرارداده مي دهند که اقتصادانان ،سياست گذاران ومنابع مذهبي بسياري ازاين موضوعات را تحريک کرده است.

دريکي دوسال گذشته دربين همشهريان مکرر مي شنيديم که دچار اين مشکلات(سقط جنين وناباروري)شده اندوبرآن شديم که در اين زمينه جستجوکرده تادر حد توان علت هاي اين بيماري ها وراه هاي درمان آن را بيابيم .

دراين نوشتار به اين نتيجه رسيديم که ناباروري علت هاي گوناگوني دارد ازجمله علل هايي که مربوط به مردان وعلل هايي که مربوط به زنان است ازجمله اختلالات کروموزومي که بيشترين علل هاي مشترک مي باشد عوامل ژنتيکي ،مثل گردنه رحم ،اختلال درتخمکگذاري و…امادرمورد درمان اين بيماري درمان قطعي گزارش نشده فقط يک سري توصيه ها (بيشتر بهداشتي)هستند به عنوان درمان ذکر کرده اند

درسقط جنين که به سقط جنین به تخلیه محصولات حاملگی پیش از هفته 20بارداری مي گويند

علت هايي ذکر شده ابتدا مهم ترين عواملي که درمردان وزنان وجودداشته سپس به گروه بندي سقط وبعد انواع سقط رابه طور مختصرذکر کرديم ودر بعضي جاهانيزتوصيه هايي شده اما هيچ کدام ازعوامل سقط به طور قطع ويقين ذکرنشده فقط به عنوان مهم ترين علل ها براي سقط ارئه شده اند

درپايان اينکه مادران عزيز بايدبه توصيه هاي پزشکي توجه کامل داشته واطلاعات پز شکي خود را بالا ببرند تابتوانند درسلامت خودوخانواده وجامعه تلاش داشته باشند.

منابع

1-بارداري وزايمان،ويليامز (1)،گروه مامايي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي ،چاپ گلبان،نشر خسروي،نوبت چاپ سوم1385.

2- بارداري وزايمان،ويليامز (2) گروه مامايي دانشگاه شهيد بهشتي ،چاپ گلبان،نشر خسروي،نوبت چاپ سوم1385.3

3-پرستاري وبهداشت مادرانوزادان؛نويسنده فوزي،رضا ميرزايي،تهران1385.

4-بارداري (1)ويليامز،ترجمه دکتر بهرام قاضي جهاني، چاپ گلبان،نشر

5-کيستينر(اصول بيماري هاي زنان)ويرايش دکتر مرضيه وحيد دستجردي،تهران 1374.

6-فن کودکياري ؛مريم طباطبايي علوي،نشر کتابهاي درسي ايران،تهران 1385

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 yles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 yles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

ff;">فضيلت ماه شعبان

قال امام سجاد (ع) « مَنْ ثَبَتَ عَلي وِلايَتِنا في غَيْبَةِ قائِمِنا اًعْطاهُ اللهُ أجْرَ ألْفِ شَهِيْدٍ »

کسي که در زمان غيبت قائم ما بر روايت ما ثابت باشد خدا پاداش هزار شهيد به او مي دهد .

قال : حضرت امام مهدي (عج) عجل الله تعالي فرجه الشريف :

« وَ أکْثَروا الدُّعاء بِتَعْجِيلِ الفَرَج فَإنَّ ذلکَ فرجکُم.»

« براي تعجيل فرج زياد دعا کنيد بدرستيکه در آن فرج شماست. »

امام باقر (ع) مي فرمايد : « پدرم هنگام نماز همچون بردة افتاده اي بود که در پيشگاه پادشاه بزرگي بر پاي ايستد، از بيم خدا مي لريد و رنگش دگرگون مي شد و نماز را چنان به جا مي آورد که گويي آخرين نماز اوست . »

قال: حضرت امام مهدي (عج» : « طَلَبُ الْمَعارِفِ مِنْ غَيْرِ طَرِيِقنا اَهْلَ الْبَيْتِ مُساوِقُ لِإنْکارِنا »

« جستجو کردن معارف اسلامي از غير طريق ما خانواده با انکار و قبول نداشتن ما برابر است .

ارزش و جايگاه ماه شعبان

ماه شعبان هنگامه اي است بس ارجمند که پيامبر گرامي ما (ص) آن را ويژة خود بر شمرده است و کساني را که در اين ماه به پاکزيستي و عبادت و ذکر روي آورند ، يار حقيقي خود دانسته است .

در اين ماه ، روزه داشتن شريف ترين کارهاست، کاري که پيشوايان ما همواره به آن پايبند بودند و آن را توبة راستين مي شمردند . پيامبر محبوب ما (ص) روزة اين ماه را با روزه ماه رمضان پيوند مي داد و همه روزهايش را روزه مي داشت .

شعبان فرصتي مناسب براي بهره گيري بيشتر از نعمت هاي معنوي و مادّي خداوند است . نامگذاري اين ماه نيز از همين روست؛ يعني در آن ، نعمت هاي الهي ، شعبه شعبه و افزون افزون ، بر بندگان

نثار مي شوند و کارهاي نيک همچون شاخساران پُر بَرو بار، ثمرات ارجمند و فراوان مي دهند .

به ويژه روزه داشتن در اين ماه، دستماية افزايش روزي و نعمت خدا در طول زندگي است و شفاعت و خشنودي پيشوايان پاک را پي دارد . صدقه دادن به نيازمندان و عفو و گذشت نسبت به بندگان خداوند ، نيز از کارهاي سفارش شدة اين ماه است . اکنون به کوتاهي ، با ذکرها و دعاهاي اين ماه محبوب آشنا مي شويد.

ذکرهاي ماه شعبان

چه شکوهمند است شعبان را که ماه پيامبر رحمت (ص) است، با حال و هواي خوش پيامبرانه به سر بريم و جان خود را از شميم اين ذکرهاي آسماني عطرآميز کنيم :

1-هفتاد بار در روز « أسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أسْألُهُ التَّوْبَةَ » ، از خدا آمرزش مي خواهم و از او فرصت بازگشت مي جويم .

2-هفتاد بار در روز: « أسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذي لا الهَ إلّا هُوَ الرَّحمنُ الرَّحيمُ الحَيُّ الْقَيُّومُ وَ أتُوبُ إلَيْهِ »

« از خدايي آمرزش مي خواهم که معبودي جز او نيست ؛ همان خداي مهرورز مهر پيشه زندة پايدار . و به سوي او باز مي گردم . »

3-هزار بار در طول ماه « لا الهَ إلّا اللهُ وَ لا نَعْبُدُ إلّا إيَّاهُ مُخْلِصينَ لَهُ الدّينَ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ »

« جز خدا معبودي نيست و جز او را نمي پرستيم . در اين دين، براي او اخلاص مي ورزيم ، هر چند مشرکان نپسندند.

4-ذکر پياپي صلوات .

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 yles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

t-indent: 28.3pt;">ديگر رمقي براي انتظار ندارم

آسمان دلم ابري و چشم هايم باراني است. بالهاي خيالم شكسته و پرواز برايم مقدر نيست. كاش آفتاب صبر با دلم آشتي مي كرد، كاش باز هم غنچه هاي لبخند در باغچه هايم باز مي شد و كاش فرهنگ لغت با واژه ظهور تو آغاز مي شد بي هدف از كوچه ها و خيابان ها مي گذرم و جز صداي خسته گام هايم بر روي برگ هاي خشك ديگر آوازي به گوشم نمي رسد. در داخل سينه ام مرغ جواني بال بال مي زند گويا او هم مانند من ديگر رمقي براي انتظار ندارد.اي مهربانم- اي كه جانم فدايت باد- اي همدم وجودم- واي معشوقه زيبا جمالم اي مظهر عشق ،اي اسوه ايمان و اي پادشه خوبان، اي ساقي دلهاي عطش زده ، اي مشتاقان، اي همه وجود من، اي هميشه پيروزم و اي بهترينم.

خاك پايت تو تياي چشم بيا كه دلم ديگر طاقت ندارد. مي دانيم دلت را شكسته ايم. باورت نداريم… وگرنه مي آمدي … من نشاني از تو ندارم. اما نشاني ام را براي تو مي نويسم… گرچه خود مرا مي شناسي و مي داني در كجايم: در عصرهاي انتظار، به حوالي بي كسي هايم قدم بگذار! خيابان غربت را پيدا كن و وارد كوچه پس كوچه هاي تنهايي شو. كلبه غريبي ام را پيدا مي كني.

اعتقاد به منجي

عقيده به منجي بزرگ، يك عقيده عمومي و مشترك استو اختصاص به يك قوم و دين و دولت خاص ندارد. اديان و مذاهب گوناگون كه در جهان حكومت مي كنند، عم ماً ظهور او را خبر داده اند، اگر چه در اسم او اختلاف دارند.

اسلام و اديان ديگر با وعدة ظهور منجي بزرگ اين خواسته و شوق دروني را پاسخ گذاشته و اين خواسته نيز مانند ديگر خواسته ها در شرايط گوناگون، كم و زياد و شدت و ضعف پيدا مي كند. آشفتگي اوضاع و ناامني حاصل از آن و فشار و تبعيض و ستم در جامعه، عقيده به ظهور منجي بزرگ را تشديد مي نمايد. آن چنان اين شوق ديرينه و انتظار در لحظات فشار و اختناق تبديل به التهاب سوزان و نياز شديد مي شود و قرين اشتياق توده ها را براي ظهور واپسين منجي موعود شعله ور مي سازد كه افراد فرصت طلب، از پزيشاني توده ها سوء استفاده كرده و با دروغ ادعاي مهدويت مي نمايند. لذا در هر زماني كه فشارها و مروميت هاي اجتماعي – سياسي و اقتصادي و غير آن بالا مي رود، جاذبه و وسوسه رهبري نيز افراد بسياري را به خود مشغول مي دارد و چه بسا افرادي كه جان خويش را بر سر اين سودا مي نهند.

البته اين شرايط ممكن است. باعث بلا رفتن تب منجي پرستي در جامعه شود و افراد هم از اين فرصت سوء استفاده كرده ، ادعاي مهدويت بنمايند، ولي اين موضوع هرگز بي اصالت اين عقيده لطمه نمي زند. پس اصالت مسأله مهدي و جهاني بودن آن روشن مي شود و معلوم مي گردد كه اين عقيده اختصاص به مسلمانان ندارد، بلكه پيروان همه اديان در انتظار چنين مصلح جهاني به سر مي برند.

اين اعتقاد و اشتياق در ميان يهود و نصاري آن چنان اصيل و ريشه دار است كه در طول تاريخ اين دو ملت ، مدعيان شگفتي را وسيله پديد آورده است و افراد بسياري خود را به دروغ ، مسيح و موعود معفي كرده اند، چنان كه قاموگ كتاب مقدس دربارة سمارة مدعيان دروغين مسيح موعود مي نويسد:

24 نفر مسيحيان دروغگو در ميان بني اسرائيل ظاهر گشته كه مشهور و معروفترين آنها بر كوكبه است كه در اوائل قرن ثاني مي زيسته و آن دجال معروف ادعا مي نمود كه رأس و رئيس و پادشاه قوم يهود است. و در قرن دوازدهم حدود ده نفر مسيحيان دروغگو ظاهر گرديده ، جمعي را با خود گرواينده. اين مطلب اسباب فتنه و جنگ شده، جمع كثيري نيز در آن ماركه طعمه شمشير گرديدند.

بنابراين، اعتقاد به « مهدي» تنها يك باور اسلامي نيست و رنگ خاص ديني ندارد. بلكه عنواني است براي خواسته ها و آرزوي همه انسانها يا كيش ها و مذاهب گوناگون.

ارزش قرآن مجيد در ميان مسلمانان

دو نكته اساسي

1- قرآن مجيد متضمن كليات برنامه زندگي بشر است.

2- قرآن مجيد سند نبوت است.

قرآن مجيد متضمن كليات برنامه زندگي ، آئين اسلام كه بهتر از هر آيين ديگري است سعادت زندگي بشر را تأمين و تضمين مي كند از راه قرآن مجيد بدست مسلمانان رسيده است و مواد ديني اسلام كه يك سلسله معارف اعتقادي و قوانين اخلاقي و عملي است ريشه اصلي آنها در قرآن مجيد مي باشد. خداوند مي فرمايد « بدرستي اين قرآن بسوي آييني كه بهتر از هر آيين ديگر جهاني بشريت را اداره مي نمايد راهنما مي كند.

روشن است كه در قرآن مجيد اصول عقايد ديني و فضايل اخلاقي و كليات قوانين عملي در آيات بسياري آمده است. با تأمل در چند مقدمه زير مي توان معني واقعي كه شامل قرآن مجيد به برنامه زندگي شده را دريافت.

الف: انسان در زندگي خود هرگز هدفي جز سعادت و خوشبختي و كام رواشي خود ندارد و چنانچه گاهي افرادي را مي بينيم كه از خوشبختي و سعادت خود روگردان مي باشند مانند كسي كه با افتخار خودكشي مي كند اگر در حال روحي شان دقيق شويم خواهيم ديد كه بواسطه عوامل ويژه اي سعادت زندگي را در آنچه تعقيب مي كند مي داند آنها راحتي را در مرگ مي بينند. پس فعاليت زندگي انسان پيوسته براي دست يافتن به سعادت و پيروزي مي باشد.

ب: فعاليت زندگي انسان هرگز بدون برنامه صورت نمي گيرد. مسئله ايست بديهي و اگر احتمالاً پنهان شود به حدي روشن است كه در يك طرف انسان با خواست و اراده خود كار مي كند در نتيجه تا كاري را سبب شرايط موجوده كردني تشخيص ندهد . با انجام دادن آن اقدام نمي كند يعني كار را بدنبال دستور عملي دروني انجام مي دهد. از طف ديگر كارهايي را انجام مي دهد براي خود ، يعني براي رفع حوائجي كه درك مي كند بوجود مي آورد و در نتيجه ميان اعمال و افعال وي ارتباطي مستقيم است. خوردن، خوابيدن، نشستن و… آنها هر كدام جا ئي و اندازه اي دارد در حالي لازم و در حالي غير لازم ، درشرايطي نافع و در شرايطي مضر مي باشد هر فرد از انسان در كارهاي فردي خود بمنزله كشوري است كه فعاليت هاي اهالي آن تحت قوانين و سنن و آداب معيشته اي كنترل مي شود و قواي فعال كشور نامبرده موظفند كه اعمال خود را اول به دستورات لازم الرعايه آن تطبيق نموده پس از آن انجام دهند.

ج: بهترين و پابرجاترين راه و رسم زندگي آن است كه افزايش انسان به سوي آن هدايت كند نه آنچه از عواطف و احساسات فرد يا جامعه سرچشمه گيرد هر يك از اجزاء آفرينش را مورد دقت و كنجكاوي قرار اهيم خواهيم ديد كه در هستي خود هدف و غايتي دارد كه از نخستين روز آفرينش خود به سوي آن متوجه است و از مناسب ترين و نزديكترين راهي كه با آن هدف منتهي مي شود به سوي هدف خود سير مي كند و در اندرون و بيرون ساختمان خود با تجهيزات مجهز مي باشد كه مناسب با هدف خودش و منشأ فعاليتهاي گوناگونش مي باش رو به افزايش در هر آفريده جاندار و غير جاندار همين گونه است.

پس از روشن شدن اين مقدمات بايد دانست كه قرآن مجيد با رعايت اين مقدمات سه گانه يعني با توجه به اينكه انسان در زندگي خود هدفي دارد كه بايد در راه بدست آوردن آن در طول زندگي تلاش و كوشش نمايد و اين فعاليت بدون برنامه نتيجه بخش نخواهد بود و اين برنامه را نيز بايد از كتاب فطرت و آفرينش خداوند و بعبارت ديگر از تعاليم الهي فرا گرفت.

مرحوم حضرت آيت الله العظمي بروجردي هميشه 2 ساعت پيش از اذان صبح از بستر بر مي خاست، وضو مي گرفت و نماز مي خواند و در آن دل شب مدتي مطالعه مي كرد. در اول وقت نماز صبح را مي خواند و به قرائت قرآن مي پرداخت. هر روز بعد از تمام شدن مجلس عمومي به اندروني مي رفت و خود را مهياي وضو براي نماز ظهر مي كرد. وضوي ايشان مدتي طول مي كشيد و قبل و بعد از وضو آيات قرآن را تلاوت مي كرد. به طوري كه از اول آيات الاحكام كه مدارك احكام فقهي است در حدود پانصد آيه است، همه را در ذهن داشت. در اوقاتي كه فراغت داشت به تلاوت قرآن مجيد مي پرداخت. اين مداومت در ماه مبارك رمضان و پيش از افطار و بعد از وضو و هنگام تعقيبات نمازها، بيشتر ديده مي شد. با اينكه نصف قرآن را از حفظ داشت و بقيه را به طور متفرقه حافظ بود، با اين حال براي درك ثواب بيشتر، اغلب اوقات قرآن را از رو مي خواند هميشه بعد از وضو و قبل از رفتن به مسجد مشغول تلاوت قرآن مي شد تا فراموش نكند و مي فرمود: از حفظ داشتن قرآن توشه اي براي انسان است. افسوس بر كسي كه از دنيا برود و توشه اي نداشته باشد.

ساده نبود بي خوابي كشيدن ها، ساده نبود مهمات سنگين را كيلومترها به دوش كشيدن زير گرماي خوزستان ، ساده نبود با دست خالي جلوي پيشرفته مهمات و اسلحه هاي دنيا ايستادن ها، ساده نبود طاقت آوردن در برابر سختي هاي عملياتي شبانه ، ساده نبود پاگذاشتن روي خواسته ها و لذت هاي دنيايي، ساده نبود دل كندن از همسر و فرزند، ساده نبود تحمل هق هق هاي نوعروسان به دنبال همسفري كه معلوم نبود ديگر برگردد يانه، ساده نبود پدري نوازش را بعد از چندين ماه ديدن ها، ساده نبود پرپرزدن بهترين انسانها در برابر چشمان دوستان صميمي شان… از كدامين درد و رنج و سختي رزمندگان و شهداء در طول 8 سال دفاع مقدس بايد گفت. از كدام يك از حالات روحاني و معنوي آنها بايد گفت، اصلاً ما كي باشيم كه بخواهيم از آنها و مردانگي ها و رشادت ها و عبادات و روح بزرگ آنها دو بزنيم فقط مي خواهيم بدانيم آنها چه كردند كه زيبا زندگي كردند و زيبا از اين دنيا رخت بربستند، چرا از مرگ نهراسيدند و عاشقانه به پيشواز مرگ رفتند چرا ديگر از اخلاص و معنويت آن دوران خبري نيست ، چرا قلب هايمان را غبار غفلت فرا گرفته است ، چرا ديگر زندگي ها رنگ و بوي خدايي ندارد ، چرا شهداء جاودانه ماندند و ما به ظاهر نفس مي كشيم ، مگر نه آويني گفت: شهدا زنده اند و آنان كه مرده اند ما هستيم و شهداء بايد براي ما فاتحه بخوانند، راز شهداء در زيبا زيستن چه بود. آنها چكار كردند كه ما نكرديم ، راز آنها را بايد در علمشان به قرآن جستجو كرد، آري عمل به قرآن آنها را بزرگ كرد عمل به قرآن به خون آنها بركت داد، آنها انس با قرآن گرفته بودند، فرمانده آنها در تمام عمليات قرآن بود، مطيع قرآن بودند، نفس آنها به عشق قرآن مي آمد و مي رفت و راز عقب ماندن ما از قافله شهداء عمل نكردن به قرآن و انس نداشتن با آن است اگر با قرآن انس داشتيم قرآن خودش همه چيز را به ما مي گفت ، اما قرآن ديگر غريب شده است جايگاهش گوشه پنجره ها شده است.

اما شهداء چي: مگر نه بعضي از آنها را با قرآن شناختند . شهداي هويزه را آن نامردان زير تانك ها طوري له كرده بودند كه به هيچ وجه قابل شناسايي نبودند فقط حسين را از قرآن جيبي اش شناختند مي گويند انس عجيبي با قرآن داشتند در همان دوران كودكي اش قرآن مي خواند ، مي گويند قرآن را با صوت دلنشين روي صف صبحگاه مي خواند به طوري كه همه مجذوب او مي شدند و وقتي بزرگ شد عملش عين قرآن بود و رفتنش مثل امام حسين(ع) بود در روز عاشورا…

التماس دعا

مورخ  91/03/20 اولين همايش بزرگ موفقيت تحصيلي با دعوت از استاد و مشاور برجسته دانشگاه سيد محسن عبدالله پور با حضور 112 نفر از طلاب و اساتيد مدرسه در سالن اجتماعات حوزه علميه برگزار گرديد که مهمترين عناوين برنامه هاي آن شامل : اصول برنامه ريزي - روش افزايش تمرکز - منترل افکار مزاحم و کاهش اضطراب بود.